tag:blogger.com,1999:blog-82431106252112110832024-03-19T06:10:50.054-07:00RachnaCharan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.comBlogger27125tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-35227836801846431342012-06-29T17:40:00.000-07:002012-06-29T17:40:45.768-07:00ਗੁੱਜਰ ਕੁੜੀਆਂ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h2 style="text-align: left;">
<br />ਜਾਮਣ ਦਾ ਤਣਾ ਕੋਈ ਪੰਦਰਾਂ ਕੁ ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਬਿਲਕੁਲ ਗੋਲ ਗੇਲੀ ਵਾਂਗ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦੁਸਾਂਗੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਸਨ . ਤੇ ਉਹ ਦਸ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਗੁੱਜਰ ਕੁੜੀ ਮੁੱਖ ਦੁਸਾਂਗੜ ਦੇ ਐਨ ਨੇੜੇ ਤੱਕ ਪੁੱਜ ਜਾਂਦੀ ਪਰ ਕੋਈ ਫੋਡਾ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਥੱਲੇ ਖਿਸਕ ਆਉਂਦੀ. ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ. ਨੇੜੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਮੇਰਾ ਮਕਸਦ ਤੁਰਤ ਤਾੜ ਗਈ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਫੋਟੋ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬੇਤਹਾਸਾ ਤਾਕਤ ਉਮੜ ਆਈ ਹੋਵੇ ਤੇ ਉਹ ਅੱਖ ਦੇ ਫੋਰੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਪਾਰ ਕਰ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਸਹੇਲੀ ਕੋਲ ਜਾ ਪਹੁੰਚੀ ਜੋ ਜਾਮਣਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਝੋਲੀ ਵੀ ਭਰੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਗੂੜ੍ਹੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਪਰਸੋਂ ਦੇ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਪੱਕੀਆਂ ਜਾਮਣਾ ਖਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ. ਮੇਰੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਖਬਰ ਵੱਡੀ ਕੁੜੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਮੇਰੇ ਕੰਨੀਂ ਪਈ. <br />'ਅੰਕਲ , ਜਾਮਣਾਂ ਖਾਉਗੇ ." ਠੇਠ ਪੰਜਾਬੀ 'ਚ ਮਾਸੂਮ ਜਿਹੀ ਇਹ ਦਰਿਆਦਿਲੀ ਨੇ ਠੰਡੀ ਫੁਹਾਰ ਵਰਾ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇ.<br />-<br />ਨਿੱਕੀ ਜਾਨ <br />ਟੀਸੀ ਤੋਂ ਤੋੜ ਜਾਮਣਾਂ<br />ਮਾਰੇ ਉੱਤੋਂ ਛਾਲ </h2>
<h2 style="text-align: left;">
ਮੈਂ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚੀਂ ਇੱਕ ਦੋ ਸ਼ੌਕੀਆ ਸ਼ਾਟ ਲੈਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਪਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਕਾਮ ਰਿਹਾ . ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਏਨੀ ਜਾਨ ਤੇ ਫੁਰਤੀ ਵੇਖ ਮੇਰਾ ਮਨ ਅਸ਼ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ. ਮੈਂ ਥੱਲੇ ਜਾਮਣ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਗੇੜਾ ਕੱਟਿਆ ਤੇ ਉੱਪਰ ਦੇਖਣ ਲੱਗਿਆ. ਉਹ ਖਾਸੀਆਂ ਜਾਮਣਾ ਖਾ ਤੇ ਝੋਲੀ ਪਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਥੱਲੇ ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਜਿਵੇਂ ਟਲਦੀਆਂ ਟੀਸੀਆਂ ਤੇ ਹੀ ਟਿਕੀਆਂ ਸਨ. ਮੈਂ ਜਾਣ ਬੁਝ ਕੇ ਸੜਕ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਖੜੇ ਕੇਂਦੂ ਥੱਲੇ ਕੁਝ ਪੱਕੇ ਕੁਝ ਕੱਚੇ ਕੇਂਦੂ ਜਾਚਣ ਲੱਗਾ ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁੜੀਆਂ ਥੱਲੇ ਉਤਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ . ਮੈਂ ਫੋਟੋ ਲਈ ਨੇੜੇ ਪੁੱਜਿਆ ਤਾਂ ਵੱਡੀ ਕੁੜੀ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ ,' ਅੰਕਲ ਫੋਟੋ ਨਾ ਲਉ .' </h2>
<h2 style="text-align: left;">
' ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਫੋਟੋ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ, ਡਰ ਨਾ .' ਤੇ ਤੁਰਤ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਚੁੰਨੀ ਨੂੰ ਗੰਢ ਮਾਰ ਬਣਾਈ ਝੋਲੀ ਮੇਰੇ ਅੱਗੇ ਕਰਦਿਆਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ,' ਅੰਕਲ ਲਉ , ਜਾਮਣਾਂ ਖਾਉ. ' ਮੈਂ ਮੁਠੀ ਭਰ ਲਈ ਤਾਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ ਅੰਕਲ , ਲਉ ਹੋਰ... .'<br />ਤੇ ਮੈਂ ਉਹਦਾ ਨਾਂ ਪੁਛਿਆ ਤਾਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ ,' ਜੈਨਬ , ਅੰਕਲ ' <br /> ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਟਾਹਲੀ ਛਾਵੇਂ ਬੈਠੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਮਝਾਂ ਵੱਲ ਤੁਰ ਪਈਆਂ .<br /><br />ਗੁੱਜਰ ਕੁੜੀ <br />ਜਾਮਣ ਤੋਂ ਰੱਜ ਕੇ ਉਤਰੀ <br />ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਗਈ ਰਜਾ <br /><br /></h2>
</div>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-49982535435667689952011-11-25T00:08:00.001-08:002011-11-25T00:25:45.825-08:00ਹਾਇਕੂ - ਦਾਨਸ਼ਗਾਹ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h6 class="uiStreamMessage" data-ft="{"type":1}" style="color: black;">
<span style="font-size: x-large;"><span class="messageBody" data-ft="{"type":3}"><span dir="rtl"><br />ਦਾਨਸ਼ਗਾਹ<br /> ਨੌਂ ਸੌ ਕਿਤਾਬਾਂ ਕੁਤਰ ਕੇ<br /> ਫਰਕਾਉਂਦਾ ਮੁੱਛਾਂ</span></span></span></h6>
<h6 class="uiStreamMessage" data-ft="{"type":1}" style="color: black;">
<span style="font-size: x-large;"><span class="messageBody" data-ft="{"type":3}"><span dir="rtl">دانشگاہ<br /> نوں سو کتاباں قطر کے<br /> پھرکاؤندا مچھاں<br /><br />university <br />whisking after gnawing into <br />nine hundred books <br /><br /> <br /> </span></span></span></h6>
<form action="/ajax/ufi/modify.php" class="live_245286865536221_131325686911214 commentable_item autoexpand_mode" data-live="{"seq":245310538867187}" method="post" rel="async" style="color: black;">
<span style="font-size: x-large;"><span class="uiStreamFooter"><span class="UIActionLinks UIActionLinks_bottom" data-ft="{"type":"20"}"><button class="like_link stat_elem as_link" data-ft="{"type":22}" name="like" title="Like this item" type="submit"><span class="default_message"></span></button></span></span></span></form>
</div>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-53086243981615993822011-11-23T17:11:00.001-08:002011-11-25T00:06:58.980-08:00ਹਾਇਕੂ - ਟਿੱਡਾ<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h6 class="uiStreamMessage" data-ft="{"type":1}" style="font-weight: normal;">
<span style="font-size: large;"><span class="messageBody" data-ft="{"type":3}"><br />ਕਹਿਰ ਦੀ ਗਰਮੀ <br />ਟਿੱਡਾ ਵੀ ਟਿਕਿਆ <br /> ਪੱਤੇ ਦੀ ਛਾਵੇਂ<br />--ਚਰਨ ਗਿੱਲ </span><span class="commentBody" data-jsid="text"><br />ਮਸੀਹ ਤਲੇਬੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਫਾਰਸੀ ਅਨੁਵਾਦ ::<br />ਆਫ਼ਤਾਬ ਫ਼ਰੋਜ਼ਾਨ ,<br /> ਹਤੀ ਸ਼ਾਲਹ -ਏ- ਲਰਜ਼ਾਨੀ<br /> ਜ਼ੇਰ ਯਕ ਬਰਗ</span><br /><span class="commentBody" data-jsid="text"> </span></span></h6>
<h6 class="uiStreamMessage" data-ft="{"type":1}" style="font-weight: normal;">
<span style="font-size: large;"><span class="commentBody" data-jsid="text">ਅਜੈ ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ <br />blazing sun<br /> and beneath a leaf<br /> a grasshopper<br />______________________<br /></span></span></h6>
</div>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-25386571940475861812011-09-03T20:35:00.000-07:002011-09-03T20:37:32.967-07:00ਭਗਤਾ ਬਾਬਾ ਉਰਫ ਭਗਤਾ ਜੋਗੀ<!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span class="longtext"><span style="font-family:Raavi; background:white;mso-bidi-language:PA" lang="PA">ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਅਤੇ ਪਿੱਪਲ ਵਾਲੀ ਬੀਹੀ ਵਿੱਚ ਵੀਹ ਪੱਚੀ ਮੰਜਿਆਂ ਦੀ ਕਤਾਰ ਲੱਗੀ ਹੋਣੀ . ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਬਿਜਲੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਈ . ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚਾ ਦਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ </span></span><span class="longtext"><span style="font-family:Raavi;background:white;mso-bidi-language: PA"></span></span></span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span class="longtext"><span style="font-family:Raavi; background:white;mso-bidi-language:PA" lang="PA">ਖੁੱਲੇ ਆਸਮਾਨ ਥੱਲੇ ਨੰਗੇ ਹਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੱਕ ਪੱਖਾ ਜਾਂ ਪੱਖੀ ਫੜ ਆਪੋ ਵਿੱਚੀ ਜਾਂ ਚੰਨ ਤਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਸੌਂ ਜਾਈਏ. ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਇਹ ਰਾਤਾਂ ਹੁਣ ਕਿਤਾਬੀ ਹੋ ਚੁਕੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਤੇ ਵਿਚਰਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਦਾ ਭਾਗ ਹਨ.
<br />ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਨੀਂਦ ਨਾ ਪੈਣੀ ਸਾਨੂੰ ਨਿਆਣਿਆਂ ਨੂੰ ਅਚਵੀ ਲੱਗੀ ਰਹਿਣੀ .. ਬਾਬਾ ਭਗਤਾ ਇਸ ਰਾਤ ਦੇ ਤੰਬੂ ਹੇਠ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮੰਜੇ ਡਾਹੀਂ ਪਏ ਕਈ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਡਾ ਸੀ ਤੇ ਵੈਸੇ ਵੀ ਲੋਕਯਾਨ ਦੀ ਦੌਲਤ ਉਹਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸਮੋ ਰੱਖੀ ਸੀ ਤੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਕਲਾ ਵੀ ਉਹਨੂੰ ਸੁਭਾਵਕ ਹੀ ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲ ਗਈ ਸੀ.ਅਸੀਂ ਬਾਤ ਸੁਣਨ ਲਈ ਬਾਬੇ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਹੋ ਜਾਣਾ ਤੇ ਉਹਨੇ ਅੱਗੋਂ ਵੀਹ ਨਖਰੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਦ ਪੂਣੀ ਛੂਹ ਲੈਣੀ. ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਬੜੀ ਮਿਠੀ ਤੇ ਚਾਲ ਵਾਹਵਾ ਮੱਠੀ ...ਦੋ ਪੈਰ ਘੱਟ ਤੁਰਨਾ . ਬਿਆਨ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਉਹ ਅੱਡਰੀ ਨਖਰੇਲੋ ਆਵਾਜ਼ ਅੰਦਰ ਕਿਤੇ ਵਸੀ ਹੋਈ ਹੈ ਤੇ ਉਹਦੀ ਮਿਠਾਸ ਅਜੇ ਵੀ ਆਤਮਾ ਅੰਦਰ ਘੁਲਦੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ.
<br />ਸਾਰੀ ਬੀਹੀ ਉਹਨੂੰ ਭਗਤਾ ਜੋਗੀ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ. ਉਹ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਦੇ ਦਿਨੀਂ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਹੀ ਦਿਹਾੜੀ ਕਰਦਾ. ਜਵਾਨੀ ਪਹਿਰੇ ਉਹ ਘੰਮਿਆ ਹੋਇਆ ਕਾਮਾ ਸੀ ਤੇ ਬਾਕੀ ਸਭ ਕਮੀਆਂ ਤੋਂ ਚੱਕਵੇਂ ਪੈਸੇ ਲੈ ਸਾਂਝੀ ਰਲਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ. ਹੁਣ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਯਾਨੀ ਭਗਵੇਂ ਕਪੜੇ ਤੇ ਚਿਮਟਾ ਪਹਿਨ ਗੁਆਂਢੀ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ
<br />ਖੈਰ ਮੰਗਣ ਨਿਕਲ ਪੈਂਦਾ ਤੇ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਬਣ ਗਏ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਗੂੜ ਗਿਆਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੀ ਸੁਣਾ ਆਉਂਦਾ. ਉਹਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਸੀ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਦੋ ਚਾਰ ਵੀਹਾਂ ਤੋਂ ਵਧ ਨਹੀਂ ਸਨ. ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਢਾਣੀ ਜੁੜ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਆਟੇ ਦਾ ਲਾਲਚ ਭੁੱਲ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਦੇ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲਦੇ ਕਿਸੇ ਅਲੌਕਿਕ ਰਸ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ </span></span><span class="longtext"><span style="font-family:Raavi;background:white;mso-bidi-language:PA">–<span lang="PA"> ਜਿਸ ਰਸ ਦਾ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਇਦ ਭਰਤਮੁਨੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਨਾ ਰਿਹਾ. ਉਹਦੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਕਲਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਝਲਕੀਆਂ ਬਣ ਬਣ ਸਾਕਾਰ ਹੁੰਦਾ. ਲੋਕਲੋਰ ਦੇ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਟੁਭੀਆਂ ਲਾਉਂਦੇ ਸਰੋਤੇ ਕੀਲੇ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਲਈ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹਿੱਲਣ ਨੂੰ ਚਿੱਤ ਨਾ ਕਰਦਾ.
<br />ਜਦੋਂ ਉਹ ਨੰਬਰਦਾਰਾਂ ਦੇ ਲਾਣੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਰਲਿਆ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਉਦੋਂ ਵੀ ਗੋਡੀ ਵਾਢੀ ਕਰਦੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਲਾਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਭੱਲ੍ਹ ਉਠਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੀ ਦੁਖਦੀ ਰਗ ਨੂੰ ਛੇੜ ਦਿੰਦਾ . ਕੋਕਲਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਸਾਰੇ ਕੰਨ ਇੱਕ ਬਿੰਦੂ ਤੇ ਕੇਦਰਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ . ਤੇ ਫਿਰ ਭਗਤਾ ਜੋਗੀ ਨਾਥਾਂ ਜੋਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਕੋਈ ਪ੍ਰਸੰਗ ਤੋਰ ਲੈਂਦਾ </span>. <span lang="PA">ਰਾਜਾ ਸਲਵਾਨ , ਇੱਛਰਾਂ , ਲੂਣਾ , ਪੂਰਨ , ਗੋਰਖ ਨਾਥ , ਸੁੰਦਰਾਂ , ਰਸਾਲੂ , ਕੋਕਲਾਂ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>, ਹੀਰ , ਰਾਂਝਾ , ਕੈਦੋਂ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>, ਚੂਚਕ , ਸੈਦਾ , ਸਾਹਿਤੀ ........ਪਾਤਰਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪਲਟਣ ਸੀ ਉਹਦੇ ਕੋਲ . ਜਿਧਰੋਂ ਜੀਅ ਕੀਤਾ ਤਣੀ ਫੜ ਲਈ , ਸੁਲਝਾ ਸੁਲਝਾ ਕੇ ਬੁਣਦੇ ਜਾਣਾ . ਸਰੋਤੇ ਨਾਲੇ ਵਾਢੀ ਕਰੀ ਜਾਂਦੇ ਤੇ ਨਾਲੇ ਕਹਾਣੀ ਤੁਰਦੀ ਜਾਂਦੀ . ਰਾਮਧਨ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਹੁੰਗਾਰਾ ਭਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਵੀ ਭਰੀ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਕਥਾਕਾਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਦਾ ਕੋਈ ਮੌਕਾ ਨਾ ਗੁਆਉਂਦਾ ਤੇ ਨਾਲੇ ਜਿਥੇ ਕਿਤੇ ਗੱਲ ਸਾਫ਼ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਉਸ ਸੰਬੰਧੀ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛ ਲੈਦਾ. ਔਖੇ ਤੋਂ ਔਖੇ ਕੰਮ ਵੀ ਕਲਾ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਰੌਚਿਕ ਤੇ ਸੌਖੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ .
<br />ਪਰ ਬਾਬਾ ਭਗਤਾ ਜੋਗੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸ਼ੌਕੀਆ ਕੰਮ ਨਾਲ ਕਿੰਨਾ ਅਹਿਮ ਸਮਾਜਕ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਚੇਟਕ ਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਇਸੇ ਚੇਟਕ ਨੇ ਜਲਦੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਹਲੀ ਪਈ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਵਾਹਵਾ ਸੁਹਣੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਬਣ ਜਾਣਾ ਸੀ ਤੇ ਇਸ ਲੋਕ ਰਵਿਦ ਨੇ ਅੱਗੇ ਤੁਰਦਾ ਜਾਣਾ ਸੀ.
<br />ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਰੁਚੀ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਗਈ . ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖਣ ਲੱਗ ਪਏ. ਬਦੇਸ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪਾਠਕ ਤੇ ਅਨੁਵਾਦਕ ਬਣ ਗਏ . ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਸਾਡਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਧਿਆਪਕ ਹੋਰ ਬੁਢਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ. ਹੁਣ ਉਹਨੇ ਮੰਗਣ ਜਾਣਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ . ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਕੁਝ ਨਾ ਦੇ ਸਕੇ . ਉਹਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦਾ ਕਿੱਡਾ ਵੱਡਾ ਕਰਜ ਦੇਣਾ ਹੈ. ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਸਾਡੇ ਤੇ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਾ ਜਤਾਇਆ . ਜੁਆਨੀ ਦੇ ਘੋੜੇ ਚੜ੍ਹੇ ਦੁਨੀਆਂ ਗਾਹੁਣ ਨਿਕਲ ਤੁਰੇ ਤੇ ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਗਏ. ਸਾਨੂੰ ਨਾ ਉਹਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਨਾ ਸਸਕਾਰ ਭੋਗ ਦਾ . ਫੇਰ ਜਦੋਂ ਜੁਆਨੀ ਢਲੇ ਚੇਤਾ ਆਇਆ ਤਾਂ ਰਹਿ ਰਹਿ ਕੇ ਚੇਤੇ ਆਉਣ ਲੱਗਿਆ . ਜੀਅ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਲੋਕਲੋਰ ਸੰਸਥਾ ਖੋਹਲੀ ਜਾਵੇ.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></span></span></span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span class="longtext"><span style="font-family:Raavi; background:white;mso-bidi-language:PA"> </span></span></span></p> Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-20858862961471692332011-08-23T03:09:00.000-07:002011-08-23T04:47:21.844-07:00ਰੇਲਵੇ ਕੁਆਟਰ ਲੁਧਿਆਣਾ , ਰਵੀ ਦਾ ਹਾਇਕੂ ਤੇ ਸਿਧਾਰਥ ਆਰਟਿਸਟ<ul referrer="group_mall_419050667728" class="uiList uiStream" id="group_mall_419050667728"><li style="background-color: rgb(255, 255, 255);" class="pvm uiUnifiedStory uiStreamStory genericStreamStory uiStory_10150420056807729 aid_100001466681035 aid_419050667728 uiListItem uiListLight uiListVerticalItemBorder" ft="{"src":24,"sty":308,"actrs":"100001466681035","pub_time":1314093659,"fbid":"10150420056807729","ft_story_name":"StreamStoryGroupMallPost","object_id":419050667728}" id="mall_post_10150420056807729"><div class="storyContent"><div class="UIImageBlock clearfix"><div class="storyInnerContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_MED_Content"><div class="mainWrapper"><h6 class="uiStreamMessage" ft="{"type":1}"><div class="actorName actorDescription" ft="{"type":2}"><span style="font-size:130%;"><a href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a></span></div> <span style="font-size:130%;"><span class="messageBody" ft="{"type":3}">ਮੇਰਾ ਬਚਪਨ ਰੇਲਵੇ ਕੁਆਟਰਾਂ ਵਿਚ ਗੁਜਰਿਆ ,,,ਤੀਹ ਕੁ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਲੇ ਨਾਲ ਚਲਦੀਆਂ ਰੇਲਾਂ ,,ਤੇ ਕੁਆਟਰਾਂ ਵਾਲੇ ਕੋਲੇ ਕਠੇ ਕਰ ਅੰਗੀਠੀਆਂ ਬਲਦੇ ਸਾਮਵੇਲੇ ਪਾਂਡੂ ਦੀ ਤਲੀ ਫੇਰ ...ਮਾਘਾਉਂਦੇ ....ਉਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਮੇਰੀਆਂ ਅਖਾਂ ਅੱਗੇ ਘੁੰਮ ਰਿਹ ਰਿਹਾ ਹੈ ..ਉਹ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਿਹਾਂ ਹਾਂ/
<br />ਪਾਂਡੂ ਲਿੱਪੀਆਂ ਅੰਗੀਠੀਆਂ
<br />ਪਾਲੋ ਪਾਲ
<br />ਚਾਂਦੀ ਰੰਗਾ ਧੂੰਆਂ</span></span></h6><form rel="async" class="live_10150420056807729_131325686911214 commentable_item autoexpand_mode" method="post" action="/ajax/ufi/modify.php" live="{"seq":10150420321762729}"><div class="UIImageBlock clearfix"><div class="UIImageBlock_Content UIImageBlock_ICON_Content"><span style="font-size:130%;"><a href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1491118234" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1491118234">Sukhjit Chahal</a>, <a href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100000475818400" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000475818400">Amit Sharma</a>, <a href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100002479341414" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100002479341414">Kulwant Singh Gill Gill</a> and <a href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420056807729" rel="dialog" title="See people who like this item">13 others</a> like this.</span></div></div><ul class="uiList uiUfi focus_target fbUfi" ft="{"type":30}"><li class="uiUfiComments uiListItem uiListVerticalItemBorder" ft="{"type":32}"><ul class="commentList"><li class="uiUfiComment comment_10150420084222729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/nirmal.brar.91" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001268980098"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/186043_100001268980098_1412740_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/nirmal.brar.91" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001268980098">Nirmal Brar</a> <span jsid="text">gud 1,,upper wali line shayad vichale hove ta galll hor jach sakdii hai</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 8:24am" date="Mon, 22 Aug 2011 19:54:09 -0700" class="timestamp livetimestamp">7 hours ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420084222729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420084222729]" value="10150420084222729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420084222729">1 person</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420091062729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.cc.fbcdn.net/hprofile-cc-snc4/274192_100001466681035_5633277_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a> <span jsid="text">ji ,,,,,,</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 8:31am" date="Mon, 22 Aug 2011 20:01:06 -0700" class="timestamp livetimestamp">7 hours ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420091062729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420091062729]" value="10150420091062729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420091547729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">
<br /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a> <span jsid="text">ਪਾਲੋ ਪਾਲ
<br />ਪਾਂਡੂ ਲਿੱਪੀਆਂ ਅੰਗੀਠੀਆਂ
<br />ਚਾਂਦੀ ਰੰਗਾ ਧੂੰਆਂ
<br />......</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 8:31am" date="Mon, 22 Aug 2011 20:01:39 -0700" class="timestamp livetimestamp">7 hours ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420091547729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420091547729]" value="10150420091547729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420091547729">3 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420092942729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/anoop.babra" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1254352883"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/274027_1254352883_5983471_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/anoop.babra" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1254352883">Anoop Babra</a> <span jsid="text"><a href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a> ji, you are so in touch with little details of your childhood memories, they play a major role to enhance your creativity not only as a writer but I am almost certain as a person too, it will carry you a long long way, the fact that you are well grounded will actually take you places, your pride shows in your work, I am impressed to say the least ! All the very best to you , God bless you !!!</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 8:33am" date="Mon, 22 Aug 2011 20:03:28 -0700" class="timestamp livetimestamp">7 hours ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420092942729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150420092942729]" value="10150420092942729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420092942729">6 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420093692729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u367177_11"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> <span jsid="text">:: ਰਵੀ ਹੋਰ ਕਸਰਤ ਕਰ ....
<br />ਰੇਲਵੇ ਕੋਲੋਨੀ ਦੀ ਸ਼ਾਮ
<br />ਲਿੱਪੀਆਂ ਅੰਗੀਠੀਆਂ ਪਾਲੋ ਪਾਲ
<br />ਚਾਂਦੀ ਰੰਗੇ ਧੂੰਆਂਖੇ ਚਿਹਰੇ</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 8:34am" date="Mon, 22 Aug 2011 20:04:37 -0700" class="timestamp livetimestamp">7 hours ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420093692729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420093692729]" value="10150420093692729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420093692729">3 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420096332729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.cc.fbcdn.net/hprofile-cc-snc4/274192_100001466681035_5633277_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a> <span jsid="text">thanx so much @@@anoop babra ji.....</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 8:38am" date="Mon, 22 Aug 2011 20:08:25 -0700" class="timestamp livetimestamp">6 hours ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420096332729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420096332729]" value="10150420096332729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420096332729">1 person</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420114347729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/275171_100000474267878_5993153_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878">Gurmeet Sandhu</a> <span jsid="text">ਪਾਂਡੂ ਲਿਪੀਆਂ
<br />ਪਾਲੋ ਪਾਲ ਮਘਦੀਆਂ
<br />ਕੁਆਟਰਾਂ ਕੋਲ ਅੰਗੀਠੀਆਂ</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 8:59am" date="Mon, 22 Aug 2011 20:29:08 -0700" class="timestamp livetimestamp">6 hours ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420114347729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150420114347729]" value="10150420114347729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420114347729">3 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420120162729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u367178_12"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> <span jsid="text">'ਪਾਂਡੂ ਲਿਪੀਆਂ' ਬਿਲਕੁਲ ਦਰੁਸਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਹੈ ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਾਠਕ ਇਹਨੂੰ ਨਾਂਵ ਸਮਝ ਕੇ ਉਲਝ ਨਾ ਜਾਣ ਇਸ ਲਈ ਟਿੱਪਣੀ ਪਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ.</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 9:05am" date="Mon, 22 Aug 2011 20:35:57 -0700" class="timestamp livetimestamp">6 hours ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420120162729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420120162729]" value="10150420120162729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420120162729">3 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420281737729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/276342_1073468373_660854_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373">Sidharth Artist</a> <span jsid="text">I remember this visual we were living in lal quarters ,,this haiku is like a calligraphy with black and gray hues wow no painter and non have been written about this urban land scape..my heartiest congratulations Ravinder ,please write more on this situation visuals. you will see one drawing from me soon</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 2:06pm" date="Tue, 23 Aug 2011 01:36:16 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420281737729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150420281737729]" value="10150420281737729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420281737729">2 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420284842729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.cc.fbcdn.net/hprofile-cc-snc4/274192_100001466681035_5633277_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a> <span jsid="text">ਲਾਈਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖੰਭੇ
<br />ਚੀਨੀ ਦੀਆਂ ਘੁਗੀਆਂ
<br />ਲਾ ਕੰਨ ਸੁਣਾ ..................ਉਸ ਵੇਲੇ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀ ਪਤਾ ਫੋਨ ਚ ਕਿਥੋਂ ਅਵਾਜ਼ ਆਉਂਦੀ
<br />ਹੈ ,,ਕੰਨ ਲਾ ਕੇ ਘੂੰ ਦੀ ਅਵਾਜ ਤੋਂ ਵਧ ਕੁਝ ਪੱਲੇ ਨਹੀ ਪੇੰਦਾ...........sidharth ji tuhade khin te kujh hor yad aaia</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 2:13pm" date="Tue, 23 Aug 2011 01:43:04 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420284842729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150420284842729]" value="10150420284842729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420284842729">2 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420285557729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u367179_13"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> <span jsid="text">ਸਿਧਾਰਥ ਜੀ , ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਲੋੜੀਂਦੀ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ . ਰਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਜਰੋਂ ਉਹਲੇ ਰਹਿ ਗਏ ਪੇਂਡੂ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਨਜ਼ਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦ ਚਿਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਨਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ . ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਲਾ ਜਗਤ ਲਈ ਸ਼ੁਭ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਰਵੀ ਦੀ ਰਚਨਾਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ.</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 2:14pm" date="Tue, 23 Aug 2011 01:44:27 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420285557729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420285557729]" value="10150420285557729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420285557729">2 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420287642729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.cc.fbcdn.net/hprofile-cc-snc4/274192_100001466681035_5633277_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a> <span jsid="text">ਲਾਈਨ ਤੇ ਦੱਸੀ (ਦੱਸ ਪੇਸੇ ਦਾ ਸਿੱਕਾ )
<br />ਰੇਲ ਲੰਘਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
<br />ਵੇਖ ਕੇ ਹੱਸਾਂ................</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 2:18pm" date="Tue, 23 Aug 2011 01:48:47 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420287642729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150420287642729]" value="10150420287642729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420287642729">2 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420288707729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u367179_14"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> <span jsid="text">ਬਹੁਤ ਆਮ ਅਨੁਭਵ ਹੈ. ਤੂੰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ .</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 2:20pm" date="Tue, 23 Aug 2011 01:50:54 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420288707729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420288707729]" value="10150420288707729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420288707729">1 person</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420292012729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.cc.fbcdn.net/hprofile-cc-snc4/274192_100001466681035_5633277_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a> <span jsid="text">ਰੇਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
<br />ਲੈ ਹਥ ਪੀਪਾ
<br />ਨਾਨੀ ਕੋਲੇ ਚੁਗੇ ..........</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 2:27pm" date="Tue, 23 Aug 2011 01:57:59 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420292012729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420292012729]" value="10150420292012729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420305232729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/276342_1073468373_660854_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373">Sidharth Artist</a> <span jsid="text"><div id="id_4e537a67d13722737159566" class="text_exposed_root">remember my Nani they were given quarters when they came from Pakistan in 1947 .most of people were given small one room living space around engine shed area of Ludhiana. poor people collecting coal from the railway lines for cooking as w<span class="text_exposed_hide">...</span><span class="text_exposed_hide"><span class="text_exposed_link"><a>See More</a></span></span></div></span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 2:55pm" date="Tue, 23 Aug 2011 02:25:58 -0700" class="timestamp livetimestamp">40 minutes ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420305232729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150420305232729]" value="10150420305232729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420305232729">2 people</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420314597729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u367180_15"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> <span jsid="text"><div id="id_4e537a67d1d718453666836" class="text_exposed_root">ਸਿਧਾਰਥ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ," ਨਾਨੀ ਦੀ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤਾਲੀ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਦ ਇਥੇ ਕੁਆਟਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ. ਬਹੁਤਿਆਂ ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣੇ ਦੇ ਇੰਜਣ ਸੈੱਡ ਏਰੀਏ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਮਰਾ ਕੁਆਟਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ . ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਬਾਲਣ ਲਈ ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੇਕਣ ਲਈ ਵੀ ਗਰੀਬ ਲੋਕ ਰ<span class="text_exposed_hide">...</span><span class="text_exposed_hide"><span class="text_exposed_link"><a>See More</a></span></span></div></span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 3:15pm" date="Tue, 23 Aug 2011 02:45:55 -0700" class="timestamp livetimestamp">20 minutes ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420314597729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420314597729]" value="10150420314597729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420314597729">2 people</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420319427729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.cc.fbcdn.net/hprofile-cc-snc4/274192_100001466681035_5633277_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001466681035" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001466681035">Ravinder Ravi</a> <span jsid="text">ik hor sidharth ji .....yad mere nana ji kante vala sn .....ਨੀਲੀ ਵਰਦੀ
<br />ਮੋਢੇ ਝੋਲਾ
<br />ਬਦਲੇ ਕਾਂਟਾ(ਗੱਡੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਬਦਲਣ ਵੇਲੇ ).........</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 3:26pm" date="Tue, 23 Aug 2011 02:56:31 -0700" class="timestamp livetimestamp">10 minutes ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420319427729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150420319427729]" value="10150420319427729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420319427729">2 people</a></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420321762729 ufiItem ufiItem uiUfiUnseenItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/276342_1073468373_660854_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373">Sidharth Artist</a> <span jsid="text">looking forward more from you sir</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 3:30pm" date="Tue, 23 Aug 2011 03:00:59 -0700" class="timestamp livetimestamp">5 minutes ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420321762729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150420321762729]" value="10150420321762729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420321762729">1 person</a></span></span></div></div></div></li></ul></li><li class="uiUfiAddComment clearfix uiUfiSmall ufiItem ufiItem uiListItem uiListVerticalItemBorder"><div class="UIImageBlock clearfix mentionsAddComment"><span style="font-size:130%;"><img class="uiProfilePhoto actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_ICON_Image uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></span><div class="commentArea UIImageBlock_Content UIImageBlock_ICON_Content"><div class="commentBox"><div class="uiMentionsInput textBoxContainer" id="u367183_19"><div class="highlighter"><div><span style="font-size:130%;"><span class="highlighterContent"></span></span></div></div><div class="uiTypeahead mentionsTypeahead" id="u367183_21"><div class="wrap"><div class="innerWrap"><span style="font-size:130%;"><textarea class="enter_submit uiTextareaNoResize uiTextareaAutogrow textBox mentionsTextarea textInput" title="Write a comment..." placeholder="Write a comment..." name="add_comment_text" autocomplete="off">Write a comment...</textarea></span></div></div></div></div></div></div></div></li></ul></form></div></div></div></div></li><li class="pvm uiUnifiedStory uiStreamStory genericStreamStory uiStory_10150420291017729 aid_1073468373 aid_419050667728 uiListItem uiListLight uiListVerticalItemBorder" ft="{"src":24,"sty":308,"actrs":"1073468373","pub_time":1314093229,"fbid":"10150420291017729","ft_story_name":"StreamStoryGroupMallPost","object_id":419050667728}" id="mall_post_10150420291017729"><div class="storyContent"><div class="UIImageBlock clearfix"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPhoto UIImageBlock_Image UIImageBlock_MED_Image" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" ft="{"type":60}" hovercard="/ajax/hovercard/hovercard.php?id=1073468373"><img class="uiProfilePhoto profilePic uiProfilePhotoLarge img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/276342_1073468373_660854_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="storyInnerContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_MED_Content"><div class="mainWrapper"><h6 class="uiStreamMessage" ft="{"type":1}"><div class="actorName actorDescription" ft="{"type":2}"><span style="font-size:130%;"><a href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373">Sidharth Artist</a></span></div> <span style="font-size:130%;"><span class="messageBody" ft="{"type":3}">i read haiku as a pure visual at first .if it take me deep in to past in my memories of my landscape of my people and then throw me in to much bigger unknown infinite space of thinking and visual where there are no words left ..only visual and sound remains.. is a great piece of work of art. as haiku can do it like a great painting.</span></span>
<br /></h6><form rel="async" class="live_10150420291017729_131325686911214 commentable_item autoexpand_mode" method="post" action="/ajax/ufi/modify.php" live="{"seq":10150420318202729}"><ul class="uiList uiUfi focus_target fbUfi" ft="{"type":30}"><li class="uiUfiComments uiListItem uiListVerticalItemBorder" ft="{"type":32}"><ul class="commentList"><li class="uiUfiComment comment_10150420305217729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u367182_16"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> <span jsid="text">ਹਾਇਕੂ ਦੀ ਪਾਠਕ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਸਿਧਾਰਥ ਹੁਰਾਂ ਦੀ ਉਪਰੋਕਤ ਟਿੱਪਣੀ ਵਿੱਚ .</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 2:55pm" date="Tue, 23 Aug 2011 02:25:54 -0700" class="timestamp livetimestamp">40 minutes ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420305217729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420305217729]" value="10150420305217729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420312107729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/276342_1073468373_660854_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1073468373" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1073468373">Sidharth Artist</a> <span jsid="text">charan gill ji you have traslated my bad english very well i actually means this..</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 3:10pm" date="Tue, 23 Aug 2011 02:40:54 -0700" class="timestamp livetimestamp">25 minutes ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420312107729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420312107729]" value="10150420312107729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button></span></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150420318202729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:130%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u367182_17"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:130%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> <span jsid="text">ਸਿਧਾਰਥ ਜੀ ਮੈਨੂੰ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਦੂਜਿਆਂ ਤੱਕ ਪੁਜਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਇਮਦਾਦੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਤੇ ਨਾਲੋ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਆਤਮਾ ਦੀ ਨੇੜਤਾ ਦਾ ਲਾਭ ਵੀ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹਾਂ.</span></span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:130%;"><abbr title="Tuesday, August 23, 2011 at 3:23pm" date="Tue, 23 Aug 2011 02:53:49 -0700" class="timestamp livetimestamp">12 minutes ago</abbr> · <span class="comment_like_10150420318202729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150420318202729]" value="10150420318202729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150420318202729">2 people</a></span></span></div></div></div></li></ul></li></ul></form></div></div></div></div></li></ul>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-63046332944704167062011-08-16T18:06:00.000-07:002011-08-16T19:17:09.605-07:00ਇੱਕ ਹਾਇਕੂ ਦੇ ਮੌਜੇ ਤੇ ਤਾਇਆ ਰਾਮਧਨ<h6 style="color: rgb(0, 0, 0);" class="uiStreamMessage" ft="{"type":1}"><div class="actorName actorDescription" ft="{"type":2}"><span style="font-size:180%;"><a href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878">Gurmeet Sandhu</a></span></div> <span class="messageBody" ft="{"type":3}" style="font-size:180%;">^^^
<br />ਇਕ ਹੱਥ ਛਤਰੀ
<br />ਦੂਜੇ ਮੌਜੇ
<br />ਵੱਟੋ ਵੱਟ ਤੁਰੇ</span></h6><span style="color: rgb(0, 0, 0);font-size:180%;" class="uiStreamFooter" ><span class="uiStreamSource" ft="{"type":26}"><a href="http://www.facebook.com/groups/punjabihaiku/?view=permalink&id=10150413470042729"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 5:18am" date="Tue, 16 Aug 2011 16:48:22 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr></a></span><span class="UIActionLinks UIActionLinks_bottom" ft="{"type":"20"}"> · <button class="like_link stat_elem as_link" title="Stop liking this item" type="submit" name="unlike" ft="{"type":23}"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <label class="uiLinkButton comment_link" title="Leave a comment"></label> · <button class="unsub_link stat_elem as_link" title="You are currently receiving notifications for this item. Click here to stop receiving notifications" type="submit" name="unsubscribe"><span class="default_message">Unsubscribe</span></button></span></span><ul style="color: rgb(0, 0, 0);" class="uiList uiUfi focus_target fbUfi" ft="{"type":30}"><li class="ufiNub uiListItem uiListVerticalItemBorder"><span style="font-size:100%;">
<br /></span></li><li class="ufiItem uiUfiLike uiListItem uiListVerticalItemBorder" ft="{"type":31}"><div class="UIImageBlock clearfix"><div class="UIImageBlock_Content UIImageBlock_ICON_Content"><span style="font-size:100%;">You, <a href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100001346276700" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001346276700">Inderjit Singh Purewal</a>, <a href="http://www.facebook.com/profile.php?id=1121497439" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1121497439">Avi Jaswal</a>, <a href="http://www.facebook.com/kuljeet.mann" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=1018644025">Kuljeet Mann</a> and <a href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413470042729" rel="dialog" title="See people who like this item">7 others</a> like this.</span></div></div></li><li class="uiUfiComments uiListItem uiListVerticalItemBorder" ft="{"type":32}"><ul class="commentList"><li class="uiUfiComment comment_10150413472192729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u320267_12"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">ਗਿੱਲੀ ਵੱਟ ਤੇ ਧੌੜੀ ਦੇ ਮੌਜੇ !!!!!!!!!!!!!!!!! ਬਹੁਤ ਸੋਹਣਾ , ਸੰਧੂ ਸਾਹਿਬ.</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 5:21am" date="Tue, 16 Aug 2011 16:51:46 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413472192729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150413472192729]" value="10150413472192729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413472192729">3 people</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150413473582729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/274527_100000474267878_3086179_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878">Gurmeet Sandhu</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">ਗਿੱਲ ਸਾਹਿਬ, ਤੁਹਾਡੀ ਪਾਰਖੂ ਨਜ਼ਰ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ। ਹਾਇਕੂ ਦੀ ਇਹ ਵੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਡੀ ਰਹਿਤਲ ਦੇ ਵਿਸਰ ਰਹੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰ ਸਕੀਏ।</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 5:24am" date="Tue, 16 Aug 2011 16:54:11 -0700" class="timestamp livetimestamp">about an hour ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413473582729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150413473582729]" value="10150413473582729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413473582729">3 people</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150413494807729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/rsahdra" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001584986737"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/275921_100001584986737_6945167_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/rsahdra" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100001584986737">Resham Singh Sahdra</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">Mauje pa ke wat te turia nhi jana, kyo ke wat tan bah bah ke massa pair dharan jogi bhee nhi hundi, es lai larkharanda samalda samalda bri mushkal turian hona ji-nazara khoobsurat</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 5:52am" date="Tue, 16 Aug 2011 17:22:49 -0700" class="timestamp livetimestamp">44 minutes ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413494807729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150413494807729]" value="10150413494807729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413494807729">1 person</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150413497627729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/274527_100000474267878_3086179_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878">Gurmeet Sandhu</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">ਚਰਨ ਗਿੱਲ ਜੀ, ਮੌਜੇ ਲਿਖਣ ਲਗਿਆਂ ਮੇਰੇ ਅਚੇਤ ਵਿਚ ਤੁਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਕਿਰਸਾਣੀ ਨਾਲ ਸੰਬਧਿਤ ਹੋਣ ਵਲ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਸਾਡੇ ਬਜੁਰਗ ਸੌਣ ਦੇ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਬਾਦ ਖੇਤਾਂ ਵਲ ਪਾਣੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈਣ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਮੈਂ ਵੇਖੇ ਨੇ।</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 5:56am" date="Tue, 16 Aug 2011 17:26:01 -0700" class="timestamp livetimestamp">41 minutes ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413497627729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150413497627729]" value="10150413497627729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413497627729">3 people</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150413507712729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100002178728735" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100002178728735"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/211257_100002178728735_797698_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100002178728735" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100002178728735">Sweg Deol</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">Bahut hi wadia ..Sandhu Sahib!</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 6:09am" date="Tue, 16 Aug 2011 17:39:12 -0700" class="timestamp livetimestamp">27 minutes ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413507712729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150413507712729]" value="10150413507712729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150413508752729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u320268_13"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">ਸੰਧੂ ਸਾਹਿਬ , ਮੇਰੇ ਸਨਮੁਖ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਜੀਵਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਾਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤੁਹਾਡਾ ਹਾਇਕੂ ਪੜ੍ਹਕੇ . ਧੋੜੀ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸਿਆਣਪ ਦਾ ਪੁੰਜ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਾਮਾ ਸਾਡਾ ਤਾਇਆ ਰਾਮਧਨ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਹੈ ਜੋ ਹੁਣ ੧੦੦ ਨੂੰ ਢੁਕਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਤੇ ਜੋ ਕਿਰਤ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ.</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 6:10am" date="Tue, 16 Aug 2011 17:40:39 -0700" class="timestamp livetimestamp">26 minutes ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413508752729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150413508752729]" value="10150413508752729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413508752729">1 person</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150413513667729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/274527_100000474267878_3086179_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/gurmeetssandhu" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000474267878">Gurmeet Sandhu</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">ਵਾਹ ਜੀ ਵਾਹ!!! ਨਾਂਵਾਂ ਦੀ ਵੀ ਕੀ ਸਮਾਨਤਾ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਓਸ ਤਾਏ ਦਾ ਨਾਮ ਰਾਮ ਰਤਨ ਸੀ।</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 6:18am" date="Tue, 16 Aug 2011 17:48:01 -0700" class="timestamp livetimestamp">19 minutes ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413513667729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150413513667729]" value="10150413513667729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413513667729">1 person</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150413516827729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.ak.fbcdn.net/hprofile-ak-snc4/202953_100000341092161_4863974_q.jpg" alt="" /></a><label class="deleteAction stat_elem UIImageBlock_Ext uiCloseButton" for="u320268_14"></label></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/charansinghgill" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000341092161">Charan Gill</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">ਇਹੀ ਸਾਂਝਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ . ਉਦੋਂਕਾ ਕਿਰਤ ਤੇ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਇੱਕਮਿੱਕ ਜੀਵਨ ਸਾਡੇ ਹੱਡੀਂ ਰਚਿਆ ਹੈ .ਉਥੋਂ ਹੀ ਸਾਡੀ ਰਚਨਾਤਮਿਕਤਾ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ.</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 6:22am" date="Tue, 16 Aug 2011 17:52:41 -0700" class="timestamp livetimestamp">14 minutes ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413516827729 fsm fwn fcg" ft="{"type":36}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="like_comment_id[10150413516827729]" value="10150413516827729" title="Like this comment"><span class="default_message">Like</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413516827729">2 people</a></span></div></div></div></li><li class="uiUfiComment comment_10150413521387729 ufiItem ufiItem"><div class="UIImageBlock clearfix uiUfiActorBlock"><span style="font-size:100%;"><a class="actorPic UIImageBlock_Image UIImageBlock_SMALL_Image" ft="{"type":34}" tabindex="-1" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100000138966326" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000138966326"><img class="uiProfilePhoto uiProfilePhotoMedium img" src="http://profile.cc.fbcdn.net/hprofile-cc-snc4/276275_100000138966326_1747594_q.jpg" alt="" /></a></span><div class="commentContent UIImageBlock_Content UIImageBlock_SMALL_Content" ft="{"type":33}"><span style="font-size:100%;"><a class="actorName" ft="{"type":35}" href="http://www.facebook.com/profile.php?id=100000138966326" hovercard="/ajax/hovercard/user.php?id=100000138966326">Amrao Gill</a> </span><span jsid="text" style="font-size:100%;">ਵਾਹ..! ਸੰਧੂ ਸਾਹਿਬ, ਗਿੱਲ ਸਾਹਿਬ, ਭੁੱਲੀਆਂ ਵਿਸਰੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਤਾਜ਼ਾ ਹੋ ਗਾਈਆਂ.. ਧੌੜੀ ਦੀ ਜੁੱਤੀ..ਜੇ ਤੰਗ ਹੈ ਤਾਂ ਉੱਤਮ ਤਾਇਆ ਕਹਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਥੋੜਾ ਕਲ੍ਬੂਤ ਹੋਰ ਦੇ ਦੇਆਂਗਾ, ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਊ...</span><div class="commentActions fsm fwn fcg"><span style="font-size:100%;"><abbr title="Wednesday, August 17, 2011 at 6:29am" date="Tue, 16 Aug 2011 17:59:00 -0700" class="timestamp livetimestamp">8 minutes ago</abbr> · </span><span class="comment_like_10150413521387729 fsm fwn fcg" ft="{"type":37}" style="font-size:100%;"><button class="stat_elem as_link cmnt_like_link" type="submit" name="unlike_comment_id[10150413521387729]" value="10150413521387729" title="Unlike this comment"><span class="default_message">Unlike</span></button> · <a class="uiTooltip comment_like_button" rel="dialog" href="http://www.facebook.com/browse/?type=likes&id=10150413521387729">1 person</a></span></div></div></div></li></ul></li></ul>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-55405902780874865202011-08-03T03:51:00.000-07:002011-08-03T03:59:30.452-07:00ਮਿੱਠੋ ਮਾਂ ਤੇ ਚਾਰ ਛੱਲੀਆਂ<!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="font-family:AnmolUni; mso-ascii-font-family:AmritLipi;mso-hansi-mso-bidi-language: PAfont-family:AmritLipi;font-size:22.0pt;" lang="PA" >ਪਤੀ ਪੂਰਾ ਮੌਜੀ ਸੀ . ਜੀ ਆਇਆ ਤੂੜੀ ਦਾ ਵਪਾਰ ਕਰ ਲਿਆ </span></b><b><span style="font-family:AmritLipi;mso-bidi-font-family:AnmolUni;font-size:22.0pt;" >, </span></b><b><span style="font-family:AnmolUni;mso-ascii-font-family: AmritLipi;mso-hansi-mso-bidi-language:PAfont-family:AmritLipi;font-size:22.0pt;" lang="PA" >ਚਾਰ ਪੈਸੇ ਕਮਾ ਮੌਜ ਮਸਤੀ ਕਰ ਲਈ. ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ੁੰਮੇਵਾਰੀ ਮਿੱਠੋ ਸਿਰ ਹੀ ਸੀ . ਮੁੰਡਾ ਭਾਵੇਂ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਨੌਕਰੀ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਹਦੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ੌਕੀਨੀ ਹੀ ਲੋਟ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਉਂਦੀ. ਦੋਵੇਂ ਜਵਾਨ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਤੇ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਦਾ ਇੰਤਜਾਮ ਉਹਨੇ ਖੁਦ ਹੀ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਮਿੱਠੋ ਨਿਰੀ ਦਰਵੇਸ਼ੀ ਦੀ ਮੂਰਤ ਸੀ. ਮੱਝ ਦੀ ਕੱਟੀ ਪਾਲ ਮੱਝ ਵੇਚ ਦਿੰਦੀ </span></b><b><span style=" font-family:AmritLipi;mso-bidi-font-family:AnmolUni;font-size:22.0pt;" >, </span></b><b><span style="font-family:AnmolUni;mso-ascii-font-family: AmritLipi;mso-hansi-mso-bidi-language:PAfont-family:AmritLipi;font-size:22.0pt;" lang="PA" >ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰੀਂ ਲਿੱਪਣ ਪੋਚਣ ਕਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਸਤਾਂ ਕਮਾ ਲੈਂਦੀ . ਵੱਟਾਂ ਪਹੀਆਂ ਖੋਤ ਖੁਰਚ ਕੇ ਚਾਰੇ ਦਾ ਇੰਤਜਾਮ ਕਰ ਲੈਂਦੀ . ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਕਦੇ ਕਤਰਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ. ਸੋਹਣੀ ਬੇਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਬੋਲੀ ਏਨੀ ਸ਼ੀਰੀਂ ਕਿ ਸਰੋਤੇ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਧੂਹ ਲੈਂਦੀ.</span></b></span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="font-family:AnmolUni; mso-ascii-font-family:AmritLipi;mso-hansi-mso-bidi-language: PAfont-family:AmritLipi;font-size:22.0pt;" lang="PA" >ਮੱਕੀ ਦੀ ਵਾਢੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ. ਕੱਖਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਲੇਖਾ ਨਹੀਂ ਸੀ . ਖੜੀ ਮੱਕੀ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਕੰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਡਰੋਂ ਵੜਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੰਦਾ ਪਰ ਹੁਣ ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਖੇਤ ਖਾਲੀ ਹੋਈ ਜਾਂਦਾ ਮਗਰ ਮਗਰ ਕੱਖਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਬੇਜ਼ਮੀਨੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਬੁੜੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਤੇਜ਼ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ . ਮਿੱਠੋ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਨ ਕਰੇ ਕੇ ਉਹ ਚਾਰ ਛੱਲੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਦਾ ਜੀ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੈ ਜਾਵੇ. ਮੰਗਿਆਂ ਮਿਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਇਮਕਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਅੱਖ ਬਚਾ ਕੇ ਚਾਰ ਛੱਲੀਆਂ ਕੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕੋ ਲਈਆਂ ਪਰ ਕਾਕਾ ਜੀ ਦੀ ਤਾੜਵੀਂ ਅੱਖ ਤੋਂ ਬਚ ਨਾ ਸਕੀ. ਕਾਕਾ ਜੀ ਮੜਕ ਚਾਲ ਗਏ ਤੇ ਕੱਖਾਂ ਦੀ ਢੇਰੀ ਵਿੱਚ ਠੇਡਾ ਮਾਰ ਕੇ ਵਿੱਚੋਂ ਛੱਲੀਆਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਕੌੜਾ ਜਿਹਾ ਹਾਸਾ ਹੱਸਣ ਲੱਗੇ. ਪਾਣੀ ਪਾਣੀ ਹੋਈ ਮਿੱਠੋ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੋਰਨੀ ਬਣੀ ਜਿਵੇਂ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਗਰਕ ਜਾਣ ਲਈ ਥਾਂ ਮੰਗ ਰਹੀ ਹੋਵੇ. </span></b></span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="font-family:AnmolUni; mso-ascii-font-family:AmritLipi;mso-hansi-mso-bidi-language: PAfont-family:AmritLipi;font-size:22.0pt;" lang="PA" >ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਜਮਾਤੀ ਤੇ ਦੋਸਤ ਕਾਕੇ ਨੂੰ ਦੋ ਕੁ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਮਿਠਾ "ਪੁੱਤ, ਪੁੱਤ </span></b><b><span style="font-family:AmritLipi;mso-bidi-font-family:AnmolUni;font-size:22.0pt;" >, </span></b><b><span style="font-family:AnmolUni;mso-ascii-font-family: AmritLipi;mso-hansi-mso-bidi-language:PAfont-family:AmritLipi;font-size:22.0pt;" lang="PA" >ਕੋਈ ਨੀ ਪੁੱਤ " ਕਿਹਾ ਤੇ ਕਾਕੇ ਦੇ ਪਥਰਾਏ ਚਿਹਰੇ ਵੱਲ ਦੇਖ ਉੱਕਾ ਬੇਜਾਨ ਚੁੱਪ ਵਿੱਚ ਗਰਕ ਗਈ.</span></b></span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="font-family:AnmolUni; mso-ascii-font-family:AmritLipi;mso-hansi-mso-bidi-language: PAfont-family:AmritLipi;font-size:22.0pt;" lang="PA" >ਕੱਖਾਂ ਦੀ ਢੇਰੀ ਖਿੰਡਰੀ</span></b><b><span style="font-family: AmritLipi;mso-bidi-font-family:AnmolUni;font-size:22.0pt;" ></span></b></span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="font-family:AnmolUni; mso-ascii-font-family:AmritLipi;mso-hansi-mso-bidi-language: PAfont-family:AmritLipi;font-size:22.0pt;" lang="PA" >ਕੋਲ ਪਈਆਂ ਛੱਲੀਆਂ<br />ਗਰਕੀ ਜਾਵੇ ਮਿੱਠੋ ਮਾਂ</span></b><b><span style="font-family: AmritLipi;mso-bidi-mso-bidi-language:PAfont-family:AnmolUni;font-size:22.0pt;" ></span></b></span></p>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-72501500876737175662011-06-15T19:47:00.000-07:002011-06-15T19:57:26.609-07:00ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਦੀ ਜੱਦੋਜਹਿਦ ਜਾਰੀ ਹੈ ।<!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--><span style="color: rgb(0, 0, 0);"></span><div style="text-align: center;"><b style=""><span style="font-size:14pt;"><object width="448" height="364"><param name="movie" value="http://www.bbc.co.uk/emp/external/player.swf"><param name="allowFullScreen" value="true"><param name="allowScriptAccess" value="always"><param name="FlashVars" value="playlist=http%3A%2F%2Fwww%2Ebbc%2Eco%2Euk%2Furdu%2Fmeta%2Fdps%2F2011%2F06%2Femp%2F110609%5Fmukhtar%5Finterview%5Fsi%2Eemp%2Exml&config_settings_showPopoutButton=true&config_settings_language=ur&config_settings_showFooter=true&"><embed src="http://www.bbc.co.uk/emp/external/player.swf" type="application/x-shockwave-flash" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always" flashvars="playlist=http%3A%2F%2Fwww%2Ebbc%2Eco%2Euk%2Furdu%2Fmeta%2Fdps%2F2011%2F06%2Femp%2F110609%5Fmukhtar%5Finterview%5Fsi%2Eemp%2Exml&config_settings_showPopoutButton=true&config_settings_language=ur&config_settings_showFooter=true&" width="448" height="364"></embed></object></span></b></div><p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span><span style="font-size:14.0pt;"></span></b><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਸਮਾਜੀ ਜ਼ਿਆਦਤੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਅਪੀਲ ਦਾਇਰ ਕਰ ਰੱਖੀ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤਾਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b> </p><p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਬੀ ਬੀ ਸੀ ਉਰਦੂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਨਾਲ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਇਕ ਖ਼ਸੂਸੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਅਪੀਲ ਤਾਂ ਦਾਇਰ ਕਰ ਰੱਖੀ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਇਹ ਕੰਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਬਲਕਿ ਐਸਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਫ਼ਤ ਮੁਕੱਦਮਾ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਵਕੀਲ ਐਤਜ਼ਾਜ਼ ਅਹਸਨ ਅਤੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਖ਼ਰਚਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਫ਼ੰਡ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗ਼ੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਤਨਜ਼ੀਮਾਂ ਦੇ ਇਸਰਾਰ ਤੇ ਕੀਤਾ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਦੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਵਿੱਚ ਛੇ ਵਿੱਚੋਂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਪੰਜ ਮੁਲਜ਼ਮਾਨ ਨੂੰ ਬਰੀ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਕਰਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਨਜ਼ਰਸਾਨੀ ਦੀ ਅਪੀਲ ਦਾਇਰ ਕਰ ਰੱਖੀ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਤਮਾਮ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਯੂਸੀ ਹੋਈ ਹੈ </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਬਲਕਿ ਇਉਂ ਕਹਿਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਨਾਸਬ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਮੁਸਲਿਮ ਦੁਨੀਆਂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਬਲਕਿ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਯੂਸੀ ਹੋਈ ਹੈ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style=";font-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><a href="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2011/06/10/110610012043_mukhtar_index226.jpg"><img style="float:right; margin:0 0 10px 10px;cursor:pointer; cursor:hand;width: 226px; height: 170px;" src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2011/06/10/110610012043_mukhtar_index226.jpg" alt="" border="0" /></a></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਕਰਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਵਾਲੇ ਮੁਜਰਿਮਾਂ ਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਇਹ ਸਮਝਣਗੇ ਕਿ ਉਹ ਜੋ ਕੁਛ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਆਏ ਕਰਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ</span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਗਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਆਇੰਦਾ ਦੇ ਲਈ ਜੁਰਮ ਦੇ ਰਸਤੇ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ </span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਤਮਾਮ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਯੂਸੀ ਹੋਈ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="PA"> </span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="HI"> </span><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਫਿਰ ਵੀ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਇਕ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹਕੂਕ ਦੇ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਆਏਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਉਮੀਦ ਤੇ ਅਪਣਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਗੇ ਕਿ ਅਗਰ ਉਹ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਆਇੰਦਾ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਲਾਂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਦੀਆਂ ਖ਼ਵਾਤੀਨ ਇਨਸਾਫ਼ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਣਗੀਆਂ </span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਲੇਕਿਨ ਜ਼ਿਆਦਤੀ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਔਰਤਾਂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਨੂੰ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਫਿਰ ਭੀ ਇਹੀ ਕਹੂੰਗੀ ਕਿ ਆਪ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕਰਦੀਆਂ ਰਹੋ </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">, </span></b><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family: "Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language: PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਕਦੇ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਤਾਂ ਇਨਸਾਫ਼ ਮਿਲੇਗਾ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਅਗਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਇਕ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬੈਠ ਗਏ ਤਾਂ ਸਦੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਕਿਥੇ ਜਾਣਗੀਆਂ </span><span style="mso-bidi-language: HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਦੀ ਅਜ਼ਮ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਇਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਪਣਾ ਕੇਸ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਤੇ ਛੋੜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਤੇ ਤੱਵਜੋ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਪਹਿਲੇ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬੇਫ਼ਿਕਰੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੀ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">, </span></b><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family: "Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language: PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਮੇਰੇ ਮੋਢਿਆਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੜੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਪੂਰੀ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਕਰਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਦੇ ਲਈ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹਾਂ </span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਛੋਟੇ ਪੈਮਾਨੇ ਤੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਉਸ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਅਸਰ ਪੂਰੇ ਮੁਆਸ਼ਰੇ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਨ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਦੋ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਪਹਿਲਾ ਸਕੂਲ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਲੜਕੀਆਂ ਜ਼ੇਰ-ਏ-ਤਾਲੀਮ ਸਨ ਅਤੇ ਲੋਗ ਉਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਦਿਖਤੇ ਸਨ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਉਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਜ਼ੇਰ-ਏ-ਤਾਲੀਮ ਲੜਕਿਓਂ ਦੀ ਤਾਦਾਦ ਸਾਤ ਸੌ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਇਕ ਗ਼ੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਤਨਜ਼ੀਮ ਦੀ ਦਾਅਵਤ ਤੇ ਲੰਦਨ ਆਈ ਹੋਈ ਹਨ </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਤਾਲੀਮ ਹਾਸਲ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਕਰਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਵਾਲੀ ਚਾਰ ਲੜਕੀਆਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਇਮਤਿਹਾਨ ਪਾਸ ਕੇ ਦੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੀ ਹਨ </span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜੁਬਾਨ ਦੇ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਤਾਲੀਮ ਹਾਸਲ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਕਰਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਵਾਲੀ ਲੜਕੀਆਂ ਇਸ ਸਕੂਲ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਵ ਅਨਸਰਾਮ ਸੰਭਾਲੀਂਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਨਜ਼ੀਮ ਨੂੰ ਚਲਾਈਂਗੀ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਅਗਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਪੰਜ ਸੌ ਲੜਕੀਆਂ ਭੀ ਪੜ੍ਹ ਲਿਖ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਇਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਬੜੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਪੇਸ਼ਖ਼ੇਮਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਚਾਰ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਪੰਜ ਸੌ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਤਬਦੀਲੀ ਆਏਗੀ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><a href="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2011/06/10/110610023355_mukhtar_radio226a.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 226px; height: 170px;" src="http://wscdn.bbc.co.uk/worldservice/assets/images/2011/06/10/110610023355_mukhtar_radio226a.jpg" alt="" border="0" /></a><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><br /></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਇਕ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਲੜਕਿਆਂ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ੈਲਟਰ</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:14.0pt;">, </span></b><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਹੈਲਪ ਲਾਈਨ ਅਤੇ ਮੁਬਾਇਲ ਯੂਨਿਟ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਨਸੂਬੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ</span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕਢ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">,</span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA"> ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਸ ਕੋਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੈਲਟਰ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਪਨਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਅਗਰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਵੇ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਮਾਨਸਿਕ ਇਲਾਜ ਕਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਦ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਭੀ ਲੜਿਆ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਜਾਂਦਾ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੁਬਾਇਲ ਯੂਨਿਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਦੇ ਲਈ ਹਰਕਤ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਫਸੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹੋਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਵੇ </span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਇਹ ਯੂਨਿਟ ਇਕ ਵਕੀਲ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">, </span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਇਕ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ ਅਤੇ ਇਕ ਗੱਡੀ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਜਿਉਂ ਹੀ ਹੈਲਪ ਲਾਈਨ ਤੇ ਕੋਈ ਐਸੀ ਕਾਲ਼ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮੁਬਾਇਲ ਯੂਨਿਟ ਹਰਕਤ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਉਸ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਰਾਬਤਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਰ ਪੁਲਿਸ ਤਆਵਨ ਨਾ ਕਰੇ ਤਾਂ ਮੁਕਾਮੀ ਅਦਾਲਤ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖਟਖਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਔਰਤ ਤੇ ਤਸ਼ੱਦੁਦ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਉਹ ਜਿਥੇ ਫਸੀ ਹੋਈ ਹੈ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਲੰਦਨ ਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਬੀ ਬੀ ਸੀ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਪਹਿਲਾ ਦੌਰਾ ਸੀ </span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫਸੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਉਥੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਸ਼ੈਲਟਰ ਵਿੱਚ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਕੇਸ ਸੋਸ਼ਲ ਵਰਕਰ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਸ਼ੈਲਟਰ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਲੜਕਿਓਂ ਨੂੰ ਸਿਲਾਈ ਕੜ੍ਹਾਈ ਭੀ ਸਿਖਾਈ ਜਾਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਤਾਲੀਮ ਭੀ ਦੀ ਜਾਤੀ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਸਾਡੇ ਪਾਸ ਮੁਖ਼ਤਲਿਫ਼ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੇਸ ਆਤੇ ਹਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਮਸਲਨ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">, </span></b><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਅਲੀਹਦਗੀ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">, </span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਜਿਨਸੀ ਜ਼ਿਆਦਤੀ ਵਗ਼ੈਰਾ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਸਾਡੇ ਪਾਸ ਇਕ ਐਸਾ ਕੇਸ ਭੀ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਇਕ ਤੇਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਲੜਕੀ ਵਾਲਿਦ ਦੀ ਜਿਨਸੀ ਹਵਸ ਦਾ<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਦੀ ਰਹੀ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਉਹ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸ਼ੈਲਟਰ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਹੈ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮਾਲੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਇਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਲਾਈ ਮਨਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਇਤਨੀ ਅਸਾਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਦਾਰੇ ਘਰ ਆ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਫ਼ੰਡ ਦੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨਸੂਬੇ ਮਾਲੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ </span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੈਂ ਪਹਿਲਾ ਸਕੂਲ ਆਪਣੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਤੇ ਲਿਖੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਕਿਤਾਬ </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਇਨ ਦੀ ਨੇਮ ਆਫ਼ ਆਨਰ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA"> ਦੀ ਇਸ਼ਾਇਤ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਰਾਇਲਟੀ ਨਾਲ ਖੋਲ਼ਿਆ ਸੀ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA"> ਇਹ ਸਕੂਲ ਮੀਰ ਵਾਲਾ ਦੇ ਇਕ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਗੱਬਰ ਆਰਾਈਆਂ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਖੋਲ਼ਿਆ ਗਿਆ ਸੀ</span><span style="mso-bidi-language:HI; mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA"> ਇਹ ਸਕੂਲ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਤੱਕ ਚਲਿਆ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਇਸ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਤਿੰਨ ਸੌ ਬੱਚੇ ਜ਼ੇਰ-ਏ-ਤਾਲੀਮ ਸੀ ਜਦੋਂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਉਹ ਬੀਤੇ ਸਾਲ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਤਬਾਹਕੁੰਨ ਸੈਲਾਬ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਬਹਿ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਖੋਲ਼ਿਆ ਜਾ ਸਕਿਆ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਇਲਟੀ ਦੀ ਰਕਮ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰ ਵਾਲਾ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਤਿੰਨ ਪਲਾਟ ਖ਼ਰੀਦੇ ਜਿਥੇ ਸ਼ੈਲਟਰ</span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">, </span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਰੀਸੋਰਸ ਸੈਂਟਰ ਅਤੇ ਤਨਜ਼ੀਮ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਸ਼ੈਲਟਰ ਅਤੇ ਰੀਸੋਰਸ ਸੈਂਟਰ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਨਿਕੋਲਸ ਡੀ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫ਼ ਦੇ ਕਾਲਮ ਦੇ ਬਾਦ ਮਿਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਡੋਨੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਬਣੀਆਂ ਸਨ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਲਈ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਭੀ ਉਸੇ ਰਕਮ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-family:Raavi; mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman"; mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਮਾਈ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਨਜ਼ੀਮ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਤਾਮੀਰ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਦੇ ਸਿਫ਼ਾਰਤਖ਼ਾਨੇ ਦੇ ਤਆਵਨ ਨਾਲ ਮੁਮਕਿਨ ਹੋਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸਾਲ ਤੱਕ ਚਲਾਣ ਦੇ ਲਈ ਫ਼ੰਡਿੰਗ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਤਰਕੀਆਤੀ ਅਦਾਰੇ ਸੇਢਾ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ</span><span style=" mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:14.0pt;"></span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"> </span></b></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;">' </span></b><span style=" font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman";mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਕੋਈ ਫ਼ੰਡਿੰਗ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ </span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਕੁਛ ਸੇਵਿੰਗ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਤਮਾਮ ਮਨਸੂਬੇ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹਾਂ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight:boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">। </span><span style="font-family:Raavi;mso-ascii-font-family:"Times New Roman"; mso-hansi-Times New Roman";mso-bidi-language:PA;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:";font-size:14.0pt;" lang="PA">ਮੈਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਦਾਰੇ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਮੇਰਾ ਪੈਗ਼ਾਮ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਅਗਰ ਮੇਰੇ ਮਨਸੂਬਿਆਂ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਕੋਈ ਤਆਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਆਏ ਅਤੇ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ <span style="mso-spacerun:yes"> </span>ਮੇਰਾ ਹੱਥ ਬਟਾਏ</span><span style="mso-bidi-language:HI;mso-ansi-font-weight: boldfont-family:Mangal;font-size:14.0pt;" lang="HI">।</span><b style=""><span style="font-size:14.0pt;">'</span></b></p><p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style=""><span style="font-size:14.0pt;"><br /></span></b></p><p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:14.0pt;"><span style="font-size:100%;">ਸ੍ਰੋਤ - ਬੀ ਬੀ ਸੀ ਉਰਦੂ </span><br /></span></b></p>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-75622670032290937402011-03-17T19:23:00.000-07:002011-03-17T22:02:49.331-07:00ਕਾਮਨੀ,ਕਮਲਾ ਤੇ ਸਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ<!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-family:Raavi;" lang="PA">ਮੈਂ ਦਸ ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹਿਆ. ਨਾਵਲ ਦਾ ਨਾਂ ਤੇ ਲੇਖਕ ਦਾ ਨਾਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਯਾਦ ਹਨ . ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲੇ. ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ. ਕਹਾਣੀ ਰਸ ਮਾਨਣ ਦੀ ਸੁਹਜਾਤਮਕ ਰੁਚੀ ਜਬਾਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਟੁਭੀਆਂ ਲਾਉਂਦੇ ਰੜ੍ਹ ਚੁੱਕੀ ਸੀ. ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਹਿਰੂ ਦੀਆਂ ਸਭਿਆਚਾਰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਿਤ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਸਦਕਾ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਅਨ ਨਹੀਂ ਸੀ.ਇੱਕ<span style=""> </span>ਲੱਕੜ ਦੀ ਅਲਮਾਰੀ ਸੀ ਜੋ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪਈ ਸੀ. ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਚਾਰ ਸੌ ਕਿਤਾਬ ਸੀ. ਕੁਝ ਸ਼ੌਕੀਨ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਕਦੇ ਕਦੇ ਅਲਮਾਰੀ ਦੇ ਪੱਲੇ ਅੱਗੇ ਪਿੱਛੇ ਕਰਕੇ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਕਿਤਾਬ ਕਢ ਲੈਂਦੇ ਸਨ ਤੇ ਉਹ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹਥੋ ਹਥੀ ਗਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀ . ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਇਵੇਂ ਹੀ ਮੇਰੇ ਹਥ ਲੱਗੀ ਸੀ. ਇਹ ਮੇਰੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਮੇਰੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਸੀ . ਸ਼ਾਇਦ ਜਰਗ ਦੇ ਮੇਲੇ ਤੋਂ ਖਰੀਦ ਕੇ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਤੋਤਾ ਮੈਨਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੜ੍ਹ ਲਈਆਂ ਸਨ . ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਹਣੀ ਸਦਾ ਰਾਮ ਤੇ ਰੂਪ ਬਸੰਤ ਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਚਿੱਠੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਾਰ ਵਾਰ ਪੜ੍ਹੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ .</span></b></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-family:Raavi;" lang="PA">ਖੈਰ , ਮੈਂ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਹਿਲੇ ਨਾਵਲ ਦੀ ਗੱਲ.ਮੈਂ ਪੰਜਵੀਂ ਵਿੱਚ ਸੀ ਤੇ ਮੇਰਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਗੁਆਂਢ ਦੇ ਪਿੰਡ ਧਮੋਟ ਦੇ ਸਕੂਲ ਛੇਵੀਂ ਵਿਚ. ਉਹ ਉਥੋਂ<span style=""> </span>ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਨਾਵਲ ਲਿਆਇਆ ਸੀ. ਸਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਲਿਖਿਆ </span></b><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);">‘</span></b><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-family:Raavi;" lang="PA"> ਕਾਮਨੀ </span></b><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);">’</span></b><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-family:Raavi;" lang="PA"> . ਉਸ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਸੀ ਤੇ ਮੈਂ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਗਿਆ. ਕਹਾਣੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਬਾਲ ਮਨ ਨੂੰ ਏਨੇ ਜੋਰ ਨਾਲ ਕਾਬੂ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਹੋਰ ਕਾਸੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰਥ ਸੀ. ਘਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਝਿੜਕਾਂ ਤੋਂ ਡਰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਇਸ ਜਨੂੰਨ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਲਈ ਮੈਂ ਚਾਦਰ ਤਾਣੀਂ ਹੋਈ ਸੀ . ਕਾਮਨੀ ਇਸ ਨਾਵਲ ਦੀ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਜਾਲਮ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਮੁਸੀਬਤ ਨਾਲ ਜੂਝਦੀ ਹੈ. ਕੁਦਰਤੀ ਕਹਿਰ ਅੱਡ ਢਹਿ ਰਹੇ ਹਨ. ਅਕਾਲ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ. ਕਹਾਣੀ ਤੰਦਾਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਹੋਸ਼ ਦੇ ਅਗਿਆਤ ਮੰਡਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਸ ਚੁਕੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਨਾਵਲੀ ਬਿੰਬ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਹੋਸ਼ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣ ਗਿਆ. </span></b></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-family:Raavi;" lang="PA">ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਈ ਲਿਲ੍ਹਕ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਮੁੱਕ ਸਫਰ ਤੇ ਤੋਰ <span style=""> </span>ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਰੂਹ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਬੁਲਾ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ . </span></b></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;"><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-family:Raavi;" lang="PA">ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮੇਰਾ ਵਾਹ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ, ਆਰਸੀ, ਨਾਗਮਣੀ , ਪ੍ਰੀਤਮ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਆਦਿ ਪੰਜਾਬੀ ਰਸਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਪਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਘੋਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ. ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਾਵਲ </span></b><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);">‘</span></b><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-family:Raavi;" lang="PA">ਕਮਲਾ</span></b><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);">’</span></b><b><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-family:Raavi;" lang="PA"> ਦਾ ਵੀ ਨਾਂ ਹੁੰਦਾ. ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਮੇਰੀ ਉਚੇਚੀ ਤਮੰਨਾ ਸੀ ਪਰ ਮੇਰੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਗੈਰ ਸਾਹਿਤਕ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚੋਂ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਕਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਇਹ ਤਮੰਨਾ ਅਨਪੂਰੀ ਰਹਿ ਗਈ . ਕਾਮਨੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਤੇ ਜਾਦੂ ਕਿਵੇਂ <span style=""> </span>ਕੀਤਾ ਇਹ ਸਮਝਣ ਲਈ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਤਮੰਨਾਂ ਵੀ ਅਜੇ ਕਾਇਮ ਹੈ . ਉਮਰ ਪਾਠਕ ਦੇ ਤੌਰ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਕਲਮਬੰਦ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਇਹ ਪੁਨਰ ਪਾਠ <span style=""> </span>ਬੜਾ ਸਹਾਈਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ. <span style=""> </span><span style=""> </span></span></b></span></p>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-75326465611029984702011-03-16T00:20:00.000-07:002011-03-16T00:52:49.577-07:00ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਤੇ ਵਲਵਲਿਆਂ ਦਾ ਦੇਸ਼<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcT2-IBUen2RRcSIS3Tf4YJo02G34dOZBjKPcZqtO81XLPCdBMty"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 206px; height: 245px;" src="http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcT2-IBUen2RRcSIS3Tf4YJo02G34dOZBjKPcZqtO81XLPCdBMty" alt="" border="0" /></a><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://th07.deviantart.net/fs30/PRE/f/2008/128/2/c/Emotions_by_Tamilia.jpg"><br /></a><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--><span style="color: rgb(0, 0, 0);font-family:Raavi;font-size:100%;" lang="PA" >ਹੱਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਏ ਸਾਂ. ਮੇਰੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਜੇ ਪਹਿਲਾ ਦਹਾਕਾ ਵੀ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋਇਆ. </span><span style="font-size:100%;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);">‘</span></span><span style="color: rgb(0, 0, 0);font-family:Raavi;font-size:100%;" lang="PA" >ਹਿੰਦੀ ਚੀਨੀ ਭਾਈ ਭਾਈ</span><span style="font-size:100%;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);">’</span></span><span style="color: rgb(0, 0, 0);font-family:Raavi;font-size:100%;" lang="PA" >ਤੋਂ </span><span style="font-size:100%;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);">‘</span></span><span style="color: rgb(0, 0, 0);font-family:Raavi;font-size:100%;" lang="PA" >ਦੰਦ ਹੋਣਗੇ ਖੱਟੇ ਚੀਨੀ ਹੋਸ਼ ਕਰੀਂ</span><span style="font-size:100%;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);">’</span></span><span style="color: rgb(0, 0, 0);font-family:Raavi;font-size:100%;" lang="PA" > ਦੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਕ ਭਿਣਕਾਂ ਸਾਡੇ ਬਾਲ ਮਨ ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਇੱਕ ਕੋਨਾ ਮੱਲ ਬੈਠੀਆਂ ਸਨ. ਸਾਡੀ ਬੀਹੀ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਘਰ ਸਨ . ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਦਖਣੀ ਪਾਸੇ ਟਹਿਲੇ ਕਾ ਘਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਬਚਨੀ ਤਾਈ ਕਾ. ਬਚਨੀ ਤਾਈ ਦੇ ਘਰ ਕੁੱਲ ਚਾਰ ਜੀ ਸਨ . ਭੋੜਿਆਂ ਦੇ ਤੋਤੇ ਦੀ ਉਹ ਇੱਕਲੌਤੀ ਧੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਦੇ ਪਿਉ ਨੇ ਬੜੀ ਠੁੱਕ ਨਾਲ ਉਹਦਾ<span style=""> </span>ਮਾਖੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ. ਮਾਖੇ ਦੇ ਦੋ ਹੋਰ ਭਰਾ ਸਨ. ਦੋਨੋਂ ਉਸ ਤੋਂ ਛੋਟੇ .ਇੱਕ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਮੇਵੋ ਤਾਇਆ. ਨਾਥਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ. ਮਾਖੇ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਕਦੇ ਵਾਹ ਵਾਸਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੈਂਦਾ. ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲਗਾਅ ਨਹੀਂ . ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਕੋਈ ਔਲਾਦ ਨਹੀਂ ਸੀ. ਕਾਰਨ ਸ਼ਾਇਦ ਤਾਈ ਬਚਨੀ ਦਾ ਗੈਰ ਮਾਮੂਲੀ ਮੋਟਾਪਾ ਸੀ. ਔਲਾਦ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵੀ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ . ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਅਮਲ ਤੇ ਲੱਗ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਤੇ ਉਹਦੇ ਵਿਆਹ ਬਾਰੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸੁਣੀ. ਮੇਵੋ ਤਾਇਆ ਹਲਕੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਚੁਸਤ ਫੁਰਤ ਤੇ ਵਾਹਵਾ ਘੰਮਿਆ ਕਾਮਾ ਸੀ. ਹਰੇਕ ਲਾਣਾ ਉਸ ਨੂੰ ਸੀਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੱਸ ਵਿਖਾਉਂਦਾ. ਖੇਤੀ ਬਾਰੇ ਉਹਦੇ ਲੋਕ ਗਿਆਨ ਦੀ ਕਦਰ ਪੈਂਦੀ ਸੀ. ਪਰ ਉਹਦਾ ਵੀ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ. ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਕਦੇ ਕਦੇ<span style=""> </span>ਆਉਂਦੇ ਪਰ ਗੱਲ ਕਦੇ ਵੀ ਸਿਰੇ ਨਾ ਚੜੀ. ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਉਹ ਬਹੁਤ ਥੋੜਾ ਘੁਲਦਾ ਮਿਲਦਾ ਪਰ ਬੱਚੇ ਉਹਦੀਆਂ ਸਿਆਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਸੀ ਰੁਚੀ ਲੈਂਦੇ . ਫਿਰ ਵੀ ਸਾਡੀ ਬੀਹੀ ਦੇ ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਬ ਦਾ ਵਾਸਾ ਸੀ. ਬੀਹੀ ਦੇ <span style=""> </span>ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਜੋ ਖਲੂਸ ਇਥੇ ਸੀ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਸੀ.</span> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਤਾਈ ਬਚਨੀ ਤੇ ਬੱਗੂ ਤਾਏ ਲਈ ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਬੀਹੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ<span style=""> </span>ਸਨ. ਬਚਨੀ ਤਾਈ ਜਦੋਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਰਾਉਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਜੁਆਨੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਨਾਗਣ ਦਾ ਗੀਤ ਆਪਮੁਹਾਰੇ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ, </span><span style="font-size:100%;">“</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਮੇਰਾ ਮਨ ਡੋਲੇ ਮੇਰਾ ਤਨ ਡੋਲੇ ....</span><span style="font-size:100%;">”</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਨਾਲੋ ਨਾਲ ਉਹਦੇ ਪੈਰ ਵੀ ਥਿਰਕਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਮਨਪ੍ਰਚਾਵੇ ਦੀ ਖਾਸੀ ਰਸੀਲੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਰਚ ਦਿੰਦੀ. ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਜੋ ਵਲਵਲਿਆਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਮਿਲਦੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਕਲਾ ਕਲੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਦਾਰਦ ਸੀ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਬੱਗੋ ਤਾਇਆ ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਬਾਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਗੂੜ ਗਿਆਨੀ ਹੋਵੇ ਤੇ ਇਸ ਗਿਆਨ ਦਾ ਸੋਮਾ ਕੋਈ ਸਕੂਲ ਕੋਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ . ਨਿਰੋਲ ਮੁਹੱਬਤ ਦੀ ਸਹਿਜ ਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚੋਂ ਉਪਜਿਆ ਸਹਿਜ ਗਿਆਨ ਸੀ. ਵੈਸੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹਸ਼ੀਲ ਮੁਲੰਕਣ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਦਰਜਾ ਅਣਹੋਇਆਂ ਵਿੱਚ ਸੀ. ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਪੁਰਖੀ ਧੰਦੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਬਗਲੀ ਪਾ ਖੈਰ ਮੰਗਣ ਲਈ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕਤਰ ਆਟਾ ਵੇਚ ਕੇ ਆਪਣੇ ਖਰਚ ਜੋਗੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾ ਲੈਂਦਾ. ਹੋਰ ਕੋਈ ਖਾਸ ਖਰਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬੱਸ ਮਾਵੇ ਲਈ ਨਕਦੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਸੀ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਬੀਹੀ ਵਿੱਚ ਚੀਕ ਚਿਹਾੜਾ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ. ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਸੰਬੰਧੀ ਵੰਡ ਵੰਡਈਏ ਵਿੱਚੋਂ ਉਪਜੀਆਂ ਭੜਕੀਲੀਆਂ ਰੰਜਸਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬੇਰਹਿਮ ਕੁੱਟ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ. ਜਾਂ ਫਿਰ ਮਾਪੇ ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਲਗ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬਾਲ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਅਪਰਾਧ ਸਮਝ ਕੇ ਕੋਮਲ ਮਨਾਂ ਤੇ ਵਦਾਣੀ ਸੱਟਾਂ ਮਾਰ ਦਿੰਦੇ. ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਕੁੱਟ ਪੈ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ<span style=""> </span>ਤਾਂ ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਵਾਹਦ ਸ਼ਖਸ ਹੁੰਦਾ ਜੋ ਮੌਕੇ ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਦਖਲ ਦਿੰਦਾ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਾਂ ਕੋਲੋਂ ਖੋਹ ਕੇ ਆਪਣੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਅਤੇ ਉਹਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਤਾੜਵੀਂ ਆਵਾਜ਼ ਬੀਹੀ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ, </span><span style="font-size:100%;">“</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਇਹਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕੁੱਟਦੀ ਐਂ ..ਇਹਨੇ ਕੀ ਵਿਗਾੜਿਐ ਤੇਰਾ..</span><span style="font-size:100%;">”</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਉਹਦਾ ਅਡੋਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਬੱਚੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬੇਕਸੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ . ਉਹਦੀ ਝਿੜਕ ਵਿੱਚ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚੇ ਦੇ ਕੋਮਲ ਮਨ ਦੀ ਟੀਸ ਰਚੀ ਹੁੰਦੀ. ਬੀਹੀ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਸੀ ਉਹ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲੇਰਾਂ ਵਿਚਲੀ ਫਰਿਯਾਦ ਦੀ ਤੁਰਤ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਝਿੜਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੁਰਤ ਸਜ਼ਾ ਫਰਮਾ ਦਿੰਦਾ. ਕਿਸੇ ਮੂਕ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਬੀਹੀ ਨੇ ਇਹ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਉਹਨੂੰ ਦੇ ਰਖੀਆਂ ਸਨ. ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਉਹਦੇ ਦਖਲ ਦੇਣ ਦੇ ਇਸ ਹੱਕ ਤੇ ਉਜਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਮੁਠੀ ਮੁਠੀ ਆਟੇ ਨਾਲ ਪੰਜ ਚਾਰ ਕਿਲੋ ਆਟਾ ਉਹਦੀ ਦਿਨ ਭਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ.ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹਿਸਾ ਘਰ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵੀ ਚਲਿਆ ਜਾਂਦਾ. ਗੱਲ ਮੁਕਾਈਏ ਉਹਦਾ ਅਫੀਮ ਦਾ ਗੁਜਾਰਾ ਹੁੰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ. ਕਿਸੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਯੂ ਪੀ ਚਲਿਆ ਜਾਵੇ ; ਕਿ ਉਥੇ ਅਫੀਮ ਬਹੁਤ ਸਸਤੀ ਹੈ. ਤੇ ਸਾਡਾ ਭੋਲਾ ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਯੂ ਪੀ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ. ਸਾਡੇ ਲਈ ਉਹਦੀ ਜਗਾਹ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਵਧੇਰੇ ਜੁਲਮ ਹੁਣ ਸਾਡੀ ਹੋਣੀ ਸੀ. ਪਰ ਇਹ ਅਰਸਾ ਬਹੁਤਾ ਲੰਮਾ ਨਹੀਂ ਸੀ. ਦੋ ਢਾਈ ਮਹੀਨੇ ਲੰਘੇ ਹੋਣੇ ਨੇ. ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੀ ਛਤ ਉਤੇ ਖੇਡ ਰਹੇ ਸੀ . ਤਾਂ ਤੇਜ਼ ਤੇਜ਼ ਚਾਲ ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਵਗਿਆ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ. ਅਸੀਂ </span><span style="font-size:100%;">“</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ! ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ !!....</span><span style="font-size:100%;">”</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਕੂਕਦੇ ਕੋਠਿਉਂ ਉੱਤਰ ਉਹਦੇ ਵੱਲ ਦੌੜ ਪਏ. ਉਹ ਵੀ ਹੁਣ ਦੌੜ ਹੀ ਪਿਆ ਸਾਡੇ ਵੱਲ ਨੂੰ . ਕੁਝ ਹੀ ਪਲਾਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਇਉਂ ਘੁੱਟ ਕੇ ਚਿੰਬੜ ਗਏ ਜਿਵੇ ਡਰੇ ਹੋਈਏ ਕਿ ਇਹ ਦੁਰਲਭ ਹੀਰਾ ਕਿਤੇ ਮੁੜ ਨਾ ਗਵਾਚ ਜਾਏ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:100%;">“</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਫੀਮ ਤਾਂ ਬਥੇਰੀ ਸੀ ਪਰ .. ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੈਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਲੇ<span style=""> </span>ਵਢ ਰਿਹਾ ਤੀ. ਥੋਡੀ ਯਾਦ ਆ ਗਈ.</span><span style="font-size:100%;">”</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਉਹਦੀਆਂ ਚੁੰਨ੍ਹੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਵੱਗ ਤੁਰਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮਾਨ ਚੁੱਪ ਰਾਹੀਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, </span><span style="font-size:100%;">“</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਥੋਡੀ ਯਾਦ ਆ ਗਈ...ਖਿਆਲ ਉਖੜ ਗਿਆ ,ਦਾਤੀ ਨੇ ਮੇਰੀ ਉਂਗਲ ਲਾਹ ਮਾਰੀ.</span><span style="font-size:100%;">”</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;"> ਆਪਣੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਚੀਚੀ ਦੀ ਥਾਂ ਡੁੰਡ ਦਿਖਾਉਂਦਿਆਂ ਉਹਦਾ ਗਚ ਭਰ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਥਰੂਆਂ ਨਾਲ ਉਹਦਾ ਸਾਰਾ ਮੂੰਹ ਭਿੱਜ ਗਿਆ ਸੀ. ਉਹ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬੋਲ ਸਕਿਆ. ਮੈਂ ਉਹਦੇ ਘਨੇੜੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਕਦੋਂ ਉਤਰਿਆ ਤੇ ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਇਆ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਯਾਦ ਨਹੀਂ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਇਹ ਗੱਲ ਉਨ੍ਹਾ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾ ਸੋਗ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ . ਰੇਡਿਉ ਤੇ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਗੀਤ ਦੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਗੂੰਜ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ,</span><span style="font-size:100%;">”</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਅੱਜ ਅਮਨਾਂ ਦਾ ਬਾਬਲ ਮੋਇਆ.</span><span style="font-size:100%;">”</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਤੇ ੧੯੬੬ ਦੀ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤੇ ਮੇਰੇ ਪੰਜਵੀਂ ਦੇ ਪਰਚੇ ਢਾਈ ਕੁ ਮੀਲ ਧਮੋਟ ਦੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ . ਪਹਿਲੇ ਪਰਚੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮੈਂ ਘਰੋਂ ਅਠਿਆਨੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਪਰ ਸਯੁੰਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਉਲਝੇਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਮੰਗ ਵੀ ਪੂਰੀ ਨਾ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਅਤੇ ਡੰਗਰ ਚਾਰਨ <span style=""> </span>, ਪਠੇ ਵੱਢਣ , ਟੋਕਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਖੇਤ ਚਾਹ ਰੋਟੀ ਫੜਾਉਣ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰਾਉਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਵੱਲ ਰਹਿਣ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਪ੍ਰਚੰਡ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਮਨ ਨੇ ਇਸ ਅਨਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਜਿਆਦਾ ਹੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈ ਲਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਗਾਵਤ ਦੇ ਖਿਆਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਗਨ ਉਦਾਸ ਉਦਾਸ ਪਰਚਾ ਦੇਣ ਲਈ ਤੁਰ ਪਿਆ. ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਲਗਾਉ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਕਦਰ ਤੀਖਣ ਹੋ ਚੁਕਾ ਸੀ ਕਿ ਪਰਚੇ ਨਾ ਦੇਣ ਦਾ ਕਦਮ ਕਦਾਚਿਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਠਾ ਸਕਦਾ. ਜਦੋਂ ਅਜੇ ਮੈਂ ਧਮੋਟ ਸਕੂਲ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸੜਕ ਤੇ ਪੁੱਜਿਆ ਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਭਗਵੇਂ ਲਿਬਾਸ ਵਿੱਚ ਚਿਮਟਾ ਧਾਰੀ ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਆਪਣੀ ਨਿਰਾਲੀ ਚਾਲ ਵਗਿਆ ਆਉਂਦਾ ਨਜ਼ਰ ਪਿਆ . ਉਹ ਸਿਧਾ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਇਆ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਅਠਿਆਨੀ ਫੜਾ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ. ਮੈਂ ਕਲਪਨਾ ਕਰ ਲਈ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨੂੰ ਮੇਰੇ ਰੁੱਸ ਕੇ ਆਉਣ ਦਾ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਸਹਿਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਮੈਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਦੁਖੀ ਮਨ ਕਲਪਦਾ ਰਹਾਂ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਤੇ ਫਿਰ ਮੈਂ ਜਮਾਤਾਂ ਪਾਸ ਕਰਦਾ ਗਿਆ.ਦੱਸਵੀਂ ਤੇ ਫਿਰ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਸਿਧਸਰ ਤੋਂ ਬੀ ਏ ਕਰ ਲਈ. ਬਗਾਵਤ ਦਾ ਬੀਜ ਦੂਰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਬੀਜਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਸੀ . ਇਹ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸਗੋਂ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧੀਕੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਦੇ ਜਰਖੇਜ਼ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਊਰਜਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਦਾ ਰੂਪ ਵਟਾਉਂਦਾ ਸਿਰਜਨਾਤਮਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਲੜ ਲੱਗ ਗਿਆ. </span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">੧੯੭੫ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਰਵੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚੋਂ ਪ੍ਰਪੱਕ ਹੋਈ ਸਿਧਾਂਤਕ ਪੁਠ ਨੇ ਮੈਂ ਮੈਨੂੰ ਫੌਰਨ ਇੱਕ ਜਨੂੰਨੀ ਵਿਦਰੋਹੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">ਗੱਲ ਮੁਕਾ, ਮੈਂ ਦਿਨ ਰਾਤ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ,ਇਨਕਲਾਬ ਪੜ੍ਹਦਾ , ਇਨਕਲਾਬ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:100%;">...ਰੈਲੀਆਂ ,ਮੁਜਾਹਰੇ , ਪਾਰਟੀ ਸਕੂਲ ਤੇ ਸੁਰਖਿਆ ਸਿਖਲਾਈਆਂ .. ਤੇ ਇਸ ਸਾਰੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਨਜਰੋਂ ਉਹਲੇ ਹੋ ਗਿਆ. ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਉਹਨੇ ਵੀ ਹੁਣ ਮੈਨੂੰ <span style=""> </span>ਵਿਸਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ. ਵੱਡਿਆਂ ਨਾਲ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਸੀ. ਹੁਣ <span style=""> </span>ਮੈ ਕੋਈ ਬੱਚਾ ਥੋੜੋ ਸਾਂ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰਾ ਖਿਆਲ ਰਖਦਾ. ਕਦੋਂ ਉਹਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਖਬਰ ਨਹੀਂ. ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਸੁਰਤ ਆਈ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ. ਮੈਂ ਉਹਦੇ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ. ਪਰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਉਹਦੇ ਕਰਜ ਦਾ ਬੇਖਬਰ ਵਾਕਿਆ ਮੇਰੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਸੁਚੇਤ ਹਕੀਕ਼ਤ ਬਣ ਗਿਆ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਵਿਚਰਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਬੱਗੂ ਤਾਇਆ ਮੇਰਾ ਰਹਨੁਮਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਜੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਕੋਮਲ ਮਨ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾ ਬੈਠਾਂ ਤਾਂ ਬੱਗੂ ਤਾਏ ਦੀਆਂ ਝਿੜਕਾਂ ਸੁਣਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ. ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਮੈਂ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੱਸਦੀ ਬਹੁਤ ਕੋਮਲ ਤੇ ਬਹੁਤ ਕੀਮਤੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਸਿੱਖ ਲਿਆ ਪਰ ਅਸਲੀ ਪਾਠ ਜਿਹੜਾ ਉਹਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਾਰ ਹੈ ਉਹ ਅਜੇ ਪੜ੍ਹਨਾ ਹੈ: ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਣ ਦਾ ਪਾਠ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕੀਮਤੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ. </span></p> <p class="MsoNormal"> </p> <p class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"><span style=""> </span><span style=""> </span></span></p> <p class="MsoNormal"> </p>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-64837158722897665202011-03-10T19:57:00.000-08:002011-03-10T20:09:26.133-08:00ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ -ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇਸ਼ - ਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਤਿੰਦਰ ਮਹੌਰ<h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">ਅੱਜ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕੈਂਪਸ ਦੇ ਖਾਸ ਕਰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਿਦੀਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਉੱਦਮ ਕਰਕੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਸੀ. ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਵਿੱਕਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ. ਗਹਿਮਾ ਗਹਿਮੀ ਸੀ. ਮੇਲੇ ਵਰਗਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ. ਮੈਂ ਸੱਤਦੀਪ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਗਿਆ ਸੀ. ਉਰਦੂ ਤੇ ਇਸਲਾਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਟਾਲ ਉਹਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰ ਖਿਚ ਪਾ ਰਹੇ ਸਨ.</span></h6><h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">ਚੇਤਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੇ ਸਟਾਲ ਤੇ ਝਾਤ ਗਈ ਹੀ ਸੀ ਕਿ 'ਮਾਤਲੋਕ' ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਟਿੱਕ ਗਈ . ਇੱਕ ਦਮ ਬਲਰਾਮ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ. ਬੜੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਨੇ ਇਹ ਨਾਟਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਦਕਸ਼ੀਆਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ.ਪਰ ਇਹ ਬਲਰਾਮ ਦਾ ਨਾਟਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ. ਉਸ ਕੋਲ ਪੈਸਿਆਂ ਖੁਣੋਂ ਅਣਛਪੇ ਖਰੜਿਆਂ ਦੀ ਭੀੜ ਹੋਈ ਸੀ. ਵਾਚਣ ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਬਲਰਾਮ ਨਹੀਂ ਜਸਵਿੰਦਰ ਦਾ ਨਵਾਂ ਨਾਵਲ ਹੈ. ਅੱਜ ਹੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਡਿਸਪਲੇ ਹੋਇਆ ਹੈ. </span></h6><h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">ਮੈਂ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ. ਵਜਾਹ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਕਹਾਣੀਤਵ ਨੂੰ ਜਲਾਬਿਰਤਾਂਤ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ. ਫਿਰ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਬਲਰਾਮ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਕਰਕੇ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਫੌਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਇਹ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਤਮੰਨਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜ ਗਈ ਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਉਭਰ ਆਈਆਂ. ਯੂਨਿਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਮੈਂ ਜਸਵਿੰਦਰ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਕੱਟੀ ਸੀ . ਨਹੀਂ ਇਹ ਗਲਤ ਜੁਦ ਗਿਆ ਹੈ. ਜਸਵਿੰਦਰ ਨਹੀਂ ਜਸਵਿੰਦਰ ਦਾ ਇੱਕ ਜਮਾਤੀ ਸੀ ਤਰਲੋਚਨ.</span></h6><h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;"> ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ੧੯੭੫ ਵਿੱਚ ਸਰਬ ਭਾਰਤ ਨੌਜਵਾਨ ਸਭਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜਸਵਿੰਦਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਗਿਆ ਸੀ. ਉਦੋਂ ਇਹ ਬੜਾ ਪਿਆਰਾ ਜਿਹਾ ਸਾਹਿਤਕ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਸੀ ਤੇ ਡਾ. ਰਵੀ ਦਾ ਮਨਪਸੰਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ. ਅਸੀਂ ਜਰਗ ਤੋਂ ਸਾਈਕਲ ਲੈ ਕੇ ਜੰਡਾਲੀ ਨੂੰ ਗਏ ਸੀ. ਜਸਵਿੰਦਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਮਾਨਣ ਦੀ ਠਾਠਾਂ ਮਾਰਦੀ ਤੜਪ ਬੋਲੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਜਸਵਿੰਦਰ ਗਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਟੂਰਾਂ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਦੁਹਰਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਬੋਲੀ ,"ਲਿਆ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਕੇਸ ਬੰਨ ਦਿਆਂ , ਮੇਰੇ ਨਿੱਤ ਦਿਆ ਸਰਾਬੀ ਯਾਰਾ.' </span></h6><h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">ਜਸਵਿੰਦਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰ ਆਇਆ .ਨੁਮਾਇਸ਼ ਵਾਲੀ ਜਗਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਹੈ . ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਿਲ ਗਿਆ. ਮੈਂ ਨਾਵਲ ਦੀਆਂ ਮੁਬਾਰਕਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ. ਪਰ ਉਸ ਕੋਲ ਕੋਈ ਕਾਪੀ ਨਹੀਂ ਸੀ. ਤੇ ਅਸੀਂ ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਸਟਾਲ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਖਰੀਦ ਲਈ .ਭਾਵੇ ਪੈਸੇ ਖਰਚਣੇ ਬੜੇ ਚੁਭ ਰਹੇ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਜਸਵਿੰਦਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਤੇ ਪਰ ਜਦੋਂ ਸਟਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਖੂੰਜੇ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਕਾ.ਜਗਮੋਹਨ ਦੇ ਲੜਕੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਕੇ ਜਿਹੇ ਸਟਾਲ ਤੇ ਰੋਕ ਲਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਕਮਿਸਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਸਤਨਾਮ ਦੀ ਬਹੁਤ ਚਰਚਿਤ ਕਿਤਾਬ ' ਜੰਗਲਨਾਮਾ' ਖਰੀਦ ਲਈ . </span></h6><h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">ਨਾਲ ਹੀ ਆਰਟਸ ਆਡੋਟੋਰੀਅਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਚੋਣਵੀਆਂ ਦਸਤਾਵੇਜੀ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਖਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ. ਉਥੇ ਜਤਿੰਦਰ ਮਹੌਰ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਤਜਰਬੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨੇ ਸਨ . ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮ ‘ਮਿੱਟੀ’ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਜਤਿੰਦਰ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪਬਲਿਕ ਤੌਰ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ. ਉਹਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਨੁਕਤੇ ਬਣਾਏ. ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਾਫੀ ਸਨ. ਇੱਕ ਗੱਲ ਉਹਨੇ ਇਹ ਕਹੀ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੇਖਕ ,ਖਾਸ ਕਰ ਗੀਤ ਲੇਖਕ ਹਨ ਜੋ ਬੇਖਬਰੀ ਵਿੱਚ (ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਹੈ) 'ਮੌਤ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ' ਨੂੰ ਜਾਂ ਗੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਇਕ ਬਣਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ.ਪਰ ਹੋਰ ਵੀ ਦੁੱਖ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਵੀ ਬੇਖਬਰੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੁਣਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ . ਗਾਂਧੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਹਨੇ ਇੱਕ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਤੁਅਸਬ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਸੀ. ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਿਨੇਮਾ ਬਾਰੇ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਵੇਸ਼ਵਾਗਮਨੀ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੈ ; ਕਿ ਇਹ ਗੱਲ ਤਾਂ ਪੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ‘ਇਹਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ’ ਇਹ ਗੱਲ ਅਜੇ ਸਿਧ ਕਰਨੀ ਬਾਕੀ ਹੈ.</span></h6> <h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">ਇਸ ਬਾਰੇ ਖਵਾਜਾ ਅਹਿਮਦ ਅੱਬਾਸ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚਿਠੀ ਲਿਖੀ ਸੀ :</span></h6> <h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">‘ਤੁਹਾਡੇ ਹਾਲ ਦੇ ਦੋ ਬਿਆਨਾਂ ਨੇ ਮੈਂਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਅਤੇ ਦੁਖੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਿਨੇਮਾ ਬਾਰੇ ਤ੍ਰਿਸਕਾਰ ਭਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ .’ ਅੱਬਾਸ ਅੱਗੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ , ‘ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ , ਤੁਸੀਂ ਸਿਨੇਮਾ ਨੂੰ ਜੂਏ , ਸੱਤੇ , ਘੁੜਦੌੜ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੈ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਜਾਤੀ ਗੁਆਚਣ ਦੇ ਡਰੋਂ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ .</span></h6> <h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">‘ਜੇਕਰ ਇਹ ਬਿਆਨ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਆਏ ਹੁੰਦੇ , ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ . ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਕਦੇ ਫਿਲਮਾਂ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਭੈੜ ਸਮਝਦੇ ਸਨ.’</span></h6> <h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">ਅੱਗੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ , ‘ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਵੱਖਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਰਾਏ ਵੀ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੀ ਹੈ . ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਤੁਹਾਡਾ ਬਿਆਨ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਿਨੇਮੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣਾ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਵਾਲਾ ਰਵੱਈਆ ਪੁਸ਼ਟ ਕਰ ਲਵੇਗੀ .’</span></h6> <h6 style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: normal;"><span style="font-size:130%;">ਤੇ ਇਹ ਪੱਤਰ ਇੱਕ ਭਾਵਪੂਰਣ ਦਲੀਲ ਦੇ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ : ‘ਸਾਨੂੰ ਸਾਡਾ ਇਹ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਖਿਡੌਣਾ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਦਿਉ , ਜੋ ਏਨਾ ਬੇਕਾਰ ਨਹੀਂ ਜਿੰਨਾ ਇਹ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ , ਤੁਹਾਡਾ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਮੁਸਕਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ .’</span></h6>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-88889422856394972842011-03-07T17:53:00.000-08:002011-03-07T18:46:59.733-08:00ਔਰਤ ਦਿਹਾੜਾ ਤੇ ਕਲਾਰਾ ਦਾ ਜਨਮ<a style="color: rgb(0, 0, 0);" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEix2VTMqMj7fTGI50f5R4THfz4djvh0hIP2rOsvIcXysphyQVfauYcTTIgn7kffwbhKM51hAvQUJVzAgjDolkGpC9bvPJzuv3mz-23IMVhROE-IBxBIucZ75ODY7ZeKp3KtUXxxnK_i2QnD/s1600/Untitled.jpg"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 535px; height: 250px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEix2VTMqMj7fTGI50f5R4THfz4djvh0hIP2rOsvIcXysphyQVfauYcTTIgn7kffwbhKM51hAvQUJVzAgjDolkGpC9bvPJzuv3mz-23IMVhROE-IBxBIucZ75ODY7ZeKp3KtUXxxnK_i2QnD/s320/Untitled.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5581531535788239074" border="0" /></a><br /><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--><span style="color: rgb(0, 0, 0);font-family:Raavi;" lang="PA">ਚੰਡੀਗੜ .ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸੌ ਪਚਾਨਵੇਂ ਸੈਕਟਰ <span style=""> </span>ਬਾਈ... ਤੇਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਠ ਮਾਰਚ ਉਨੀ ਸੌ ਅਠਾਸੀ.ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਦੋਵੇਂ<span style=""> </span>ਹਾਂ .ਤੀਸਰਾ ਹੈ<span style=""> </span>ਜਸਪਾਲ ਸ਼ੇਤਰਾ(ਉਹ ਅੱਜ ਕੱਲ ਕਨੇਡਾ ਵਿੱਚ 'ਸਾਊਥ ਏਸ਼ੀਅਨ ਅਬਜਰਬਰ' ਅਖਬਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ . ਚੌਥਾ ਇੱਕ ਬਾਲ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਕੱਲ ਆਉਣਾ ਹੈ. <span style=""> </span>ਇਸ ਸਮੇਂ ਜਣੇਪੇ ਦੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਆਈ ਸੀ ਪਰ ਮੇਰੇ ਟਾਂਗੇ ਵਾਲੇ ਕੈਲੂ ਮਾਮੇ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖਬਰ ਵੀ ਉਹਦੇ ਮਗਰ ਹੀ ਆ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਮਾਂ ਨੂੰ<span style=""> </span>ਵਾਪਸ ਜਾਣਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ . ਜਿਸੇ ਵਕਤ ਵੀ ਪੀ ਜੀ ਆਈ ਜਾਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮੈਂ ਜਸਪਾਲ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਹੈ .</span> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਮੇਰੇ ਜ਼ਹਨ ਵਿੱਚ ਅਠ ਮਾਰਚ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਹੈ-ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਕੌਮਾਤਰੀ ਦਿਨ ਤੇ ਕਲਾਰਾ ਜੈਟਕਿਨ ਦੀਆਂ ਲੈਨਿਨ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਹਦੀ ਚਰਚਾ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਘਰ ਇੱਕ ਬਾਲੜੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਅੱਜ ਦੇ ਕਿਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਦਿਵਸ ਤੇ ਬਾਹਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਾਵਲੀ ਹੈ. ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਗੁਰਮੇਲ ਡਾਹਢੀ ਔਖ ਵਿੱਚੀਂ ਗੁਜਰ ਰਹੀ ਹੈ . ਵਾਰ ਵਾਰ ਪੀੜਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ..ਉਹ ਕਮਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੈ ਤੇ ਮੈਂ ਤੇ ਪਾਲੀ ਬਾਹਰ ਬੈਠੇ ਹਾਂ. ਮੈਂ ਵਾਰ ਵਾਰ ਅੰਦਰ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਫਿਰ ਪਾਲੀ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦਾ ਹਾਂ. ਦੁਪਹਿਰ ਢਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ.ਅੱਗੇ<span style=""> </span>ਰਾਤ ਆ ਜਾਣੀ ਹੈ. ਸਾਡੇ ਹੇਠ ਵਾਲੇ ਯਾਨੀ ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਪੋਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬੰਤ ਬਰਾੜ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ .ਪਰ ਬੰਦਨਾ <span style=""> </span>ਕਿਥੇ ਹੈ , ਤਾਨਿਆ ਕਿਥੇ ਹੈ ..</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਤੇ ਅਸੀਂ ਮੈਂ ਤੇ ਪਾਲੀ ਗੁਰਮੇਲ ਨੂੰ ਪੀ ਜੀ ਆਈ ਲਿਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ. ਮੈਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬਾਲੜੀ ਦਾ ਨਾਂ ਸੋਚ ਰਿਹਾ . ਨਾਂ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ </span>–<span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਕਲਾਰਾ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਪਰ ਪੀ ਜੀ ਆਈ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਚੈਕਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵੇਰੇ ਆਉਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕਰ ਸਾਨੂੰ ਘਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ </span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਰਾਤ ਭਰ ਅਸੀਂ ਜਾਗ ਕੇ ਕੱਟਦੇ ਹਾਂ. ਬਾਹਰ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਲੀ ਪਿਆ ਹੈ. ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਰਾਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ </span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਦਾਈ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ...ਕਿ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦੇ ਇਸ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਕਿਰਤ ਵੰਡ ਨੇ ਸਾਰੀ ਪੀੜ ਮਾਂ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ ਦਿੱਤੀ ਹੈ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਤੇ ਨੌਂ ਮਾਰਚ ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਸਮੇਤ ਕਲਾਰਾ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਪਣੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖੋਹਲੀਆਂ . </span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਅਠ ਮਾਰਚ ਦੀ ਆਥਣ ਅਤੇ ਨੌਂ ਮਾਰਚ ਦੀ ਸਵੇਰ ਸਾਡੇ ਤੇ ਸਾਡੇ ਕਰੀਬੀ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਵਚਿਤ੍ਰਤਾ ਸਮੇਤ ਅਮਿੱਟ ਯਾਦ ਬਣ ਕੇ ਸਮਾ ਗਈ.</span></p> <p style="color: rgb(0, 0, 0);" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਕਲਾਰਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਠ ਮਾਰਚ ਤੇ ਉਸ ਮਹਾਨ ਜਰਮਨ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਆਗੂ ਦੀ ਯਾਦ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ.</span></p>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-91278359789054126142011-02-08T13:27:00.000-08:002011-02-08T21:54:14.177-08:00ਲੋਕ ਚਿੰਤਕ ਬਾਬਾ ਸੁਰਜੀ<!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"><br /></span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਕਥਾ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਚਸਕਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ. ਹੱਲਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜੇ ਦੱਸ ਸਾਲ ਵੀ ਨਹੀਂ <span style=""> </span>ਸੀ ਹੋਏ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਬੇਮੁਹਾਰ ਵਹਾ ਵਿੱਚ ਟੁਭੀਆਂ ਲਾਉਣ ਦੌਰਾਨ ਪੁੰਗਰੇ ਰਸੀਲੇ ਅਹਿਸਾਸ ਇੱਕ ਸਦੀਵੀ ਰੂਹਾਨੀ ਭੁੱਖ ਵਿੱਚ ਵੱਟ ਗਏ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਤਿੰਨ ਜਣੇ(ਮੈਂ ,ਮੇਰਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਦੋਸਤ ਸਾਂਝਾ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਹਾਣੀ ਟਹਿਲ ਸਿੰਘ) ਕਿਸੇ ਬਾਤਾਂ ਦੇ ਖਜਾਨੇ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਉਵੇਂ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਾਂ ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਪਿੰਡ ਨਾਲ ਅਨਿਖੜ ਤੌਰ ਤੇ ਜੁੜੀ ਨਹਿਰ ਦੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲੀ ਬੇਰਾਂ ਦੀ ਟੋਲ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਿਆ ਕਰਦੇ ਸਾਂ.<br /></span></span></p><p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਟਹਿਲੇ ਦਾ ਸੁਣੀ ਬਾਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਸੁਣਾਉਣ ਦਾ ਗੁਣ ਸਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਾਬੇ ਸੁਰਜਣ ਸਿੰਘ ਕੋਲੋਂ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਲੈਂਦਾ ਤੇ ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਬਾਲ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਦੇ ਖੇਡਦੇ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਉਹ ਰਾਤੀਂ ਸੁਣੀ ਕਿਸਤ ਸਾਨੂੰ ਸੁਣਾ ਦਿੰਦਾ. ਇਉਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਅਮੀਰ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਪਏ ਖਜਾਨੇ ਬਹੁਤ ਅਸਾਨ ਜਿਹੇ ਚੈਨਲਾਂ ਰਹੀ ਸਾਡੇ ਬੌਧਿਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਬਾਲ ਮਨ ਦੀ ਕੋਰੀ ਕੈਨਵਸ ਤੇ ਬਣੇ ਮਹਾਂਕਾਵਿਕ ਚਿਤਰਾਂ ਦੀ ਕੀਮਿਆਗਰੀ ਦੀ ਖੁਤਖੁਤੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਭੁੱਲ ਪਲਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਖੂੰਜਾ ਮੱਲ ਕੇ ਬੈਠ ਗਈ </span><span style="">–ਸਾਡੀ ਕੰਧ ਸਾਂਝੀ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰਨੀ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਵੱਡੇ ਦਰਵਾਜਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੀਰੂ ਕਿਆਂ ਦਾ ਬਾਗ ਸੀ.</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"> ਪੀਰੂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕੱਲਾ ਸੁਰਜੀ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਲੋਕ ਯਾਨ ਦੇ ਸਹਿਜ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚੋਂ ਚਿੰਤਨਸ਼ੀਲ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ . ਉਹਦੀ ਦਿੱਖ ਕਿਸਾਨੀ ਹੀ ਸੀ -ਪਤਲੀ ਇਕਹਿਰੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਮਾਲਕ . ਸੁਰਜੀ ਬਾਬਾ ਵਿੜਵੇਂ ਜਿਹੇ ਲੜਾਂ ਵਾਲੀ ਚਿੱਟੀ ਪੱਗ ਬੰਨਦਾ ਜਿਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਉਦੋਂ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤੁਰਕੀ ਤੱਕ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਸੀ </span></span><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਤੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇਸ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਮਿੱਸੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਟਿਪੀਕਲ ਪੰਜਾਬੀ ਬਾਬੇ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੀ ਦੂਸਰੀ ਅਹਿਮ ਅਲਾਮਤ ਸੀ - ਉਹਦਾ ਹੁੱਕਾ , ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੰਗਰਾਂ ਵਾਲੇ ਘਰ ਪਿਆ ਹੁੰਦਾ ਜਿਥੇ ਛੱਤ ਦੀਆਂ ਛਤੀਰੀਆਂ ਤੇ ਕਬੂਤਰਾਂ ਦੇ ਬਸੇਰਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਦਿਲ ਪਲੋਸਵੀਂ ਜਿਹੀ ਗੁਟਕੂੰ ਗੁਟਕੂੰ ਸੁਹੱਪਣ ਦਾ ਇੱਕ ਅਕਹਿ ਮਾਹੌਲ ਰਚ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ...</span></span><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">. ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਦਹਾਕਾ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵੱਲ ਪ੍ਰਵਾਹਿਤ ਸੀ ਤੇ ਬਾਬਾ ਸੁਰਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਅਧੀ ਸਦੀ ਕਦੋਂ ਦੀ ਪਾਰ ਕਰ ਲਈ ਹੋਣੀ ਹੈ. .ਉਹਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚਲਾ ਠਹਿਰਾਉ ਅਤੇ ਰੋਹਬ ਵਿੱਚ ਰਚੀਮਿਚੀ ਅਜੀਬ ਜਿਹੀ ਮਿਠਾਸ ਅਕਸਰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਾ ਜਾਂਦੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਅਹਿਮ ਵਕੂਫ ਬਜੁਰਗ ਦੀ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰ ਰਹੇ ਹਾਂ . ਉਹਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਜਾ ਆਉਂਦਾ. ਗਿਆਨੀ ਮਿਹਰ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੇਰੇ ਬਚਪਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਸਿੰਦਾ ਉਸ ਜਿੰਨਾ ਗੰਭੀਰ ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਨਹੀਂ ਸੀ.<br /></span></span></p><p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਬਾਬੇ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰ ਬਹਿਸ ਹੋ ਜਾਂਦੀ . ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਆਤਮਾ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਸਦੀਵੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸਵਾਲ ਸਾਡੀ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੁੰਦੇ. ਰੱਬ ਦੀ ਹੋਂਦ ਬਾਰੇ ਵੀ ਵਿਵਾਦ ਛਿੜ ਪੈਂਦਾ. ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਵੇਂ ਨਾਸਤਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਬਾਲ ਉਮਰੇ ਹੀ ਮੇਰੀ ਸੋਝੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਿਆ ਸੀ ਮੈਂ ਬਾਬੇ ਨਾਲ ਉਲਝ ਪੈਣਾ. ਰੱਬ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸੁਰਜੀ ਬਾਬਾ ਕਿਸੇ ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਦੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਤਰਕ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਕਾਇਲ ਸੀ. ਬਾਬੇ ਨੇ ਕਹਿਣਾ, </span><span style="">“</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"> ਇਹ ਜਿਹੜੀ </span><span style="">‘</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਮੈਂ</span><span style="">’</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"> ਤੇਰੇ ਅੰਦਰ ਬੋਲਦੀ ਹੈ ਇਹ ਕੀ ਹੈ ..ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਆ ਗਈ ਜੇ ਰੱਬ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ?</span><span style="">”</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"><br /></span></span></p><p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਕੁਝ ਬੁਨਿਆਦੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸਵਾਲ ਬਾਬੇ ਨੇ ਅਚੇਤ ਹੀ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਰੋਪ ਦਿੱਤੇ ਤੇ ਇਹ ਦਿਨ ਬਦਿਨ ਨਵੇਂ ਨਵੇਂ ਟੂਸੇ ਕਢਣ ਲੱਗੇ ਤੇ ਮੈਂ ਉਮਰ ਭਰ ਲਈ ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਣ ਗਿਆ .ਕਥਾ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਫਲਸਫੇ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮਾਨਣ ਦੀ ਮੇਰੀ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਤੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਉੱਕਾ ਅਨਜਾਣ ਪਰ ਜਬਾਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਚੰਗੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜੇ ਚਿੰਤਕ ਬਾਬਾ ਸੁਰਜੀ ਦੀ ਦੇਣ ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਸਕਦੀ . ਅੱਗੇ ਜਾ ਕੇ ਯੂਨਿਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਐਮ ਏ ਆਨਰਜ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਕਠੋ ਉਪਨਿਸ਼ਦ ਦਾ ਅਧਿਅਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਬਾਬੇ ਸੁਰਜੀ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਮੈਨੂੰ ਨਜ਼ਰੀਂ ਆਉਣ ਲੱਗਾ. ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਮੇਰੀਆਂ ਸਿਧਾਂਤਕ ਰੁਚੀਆਂ ਦੇ ਪਾਲਣਹਾਰ ਵਜੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਅਹਿਮ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਿਆ.</span></span></p> <p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;">ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸਠਵਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਸਾਡੀ ਬੀਹੀ ਵਿੱਚ ਵਗਦੇ ਭਾਂਤ ਭਾਂਤ ਦੇ ਜਬਾਨੀ ਗਿਆਨ ਦੇ ਦਰਿਆ ਚੇਤੇ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਬੇਹੱਦ ਹੈਰਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਸ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਟਾਵਾਂ ਟਾਵਾਂ ਅੱਖਰ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਜਾਣੁੰ ਸੀ ਵੇਦਾਂਤੀ ਵਹਿਦਤ ਦੇ ਗੂੜ ਪ੍ਰਬਚਨ ਸਾਡਾ ਬੌਧਿਕ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਹੱਲਿਆਂ ਨੇ ਐਸਾ ਫੱਟ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਆਪਣੀ ਨਾ ਜਾਣੇ ਕਿੰਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਦੌਲਤ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ.ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਸਮਾਂ ਬੀਤਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਘਾਟੇ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਰ ਫੈਲਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ. </span></span></p> <p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"> </span></span></p> <p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span style=""> </span></span></p> <p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"><span style=""> </span></span><span style=""></span></span></p> <p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"><span style=""> </span></span><span lang="AR-SA"></span></span></p> <p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"> </span></p> <p style="font-weight: bold; color: rgb(204, 0, 0);" class="MsoNormal"><span style="font-size:130%;"><span style=""><span style=""> </span></span></span></p>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-71424595549396825492010-12-25T13:07:00.000-08:002010-12-25T14:28:23.409-08:00ਡਾ. ਵਿਨਾਇਕ ਸੇਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ<span style="color: rgb(51, 51, 51);font-size:130%;" ><br />ਡਾ. ਵਿਨਾਇਕ ਸੇਨ ਨੂੰ ਉਮਰਕੈਦ ਦੀ ਸਜਾ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਵਕਾਰ ਨੂੰ ਸੱਟ ਮਾਰੀ ਹੈ ।ਸਾਰਾ ਮਾਮਲਾ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਨਮਾਨੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਸਾਉਣਾ ਹੈ ਉਹਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਜਾਅਲੀ ਸਬੂਤ ਵੀ ਘੜ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਹੋਵੇ ਉਥੇ ਸਵੈਸਿਧ ਗੁਨਾਹਗਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤੱਤੀ 'ਵਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ । ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਹਕੀਕਤ ਤੋਂ ਵਾਕਫ ਹਾਂ। ਸਰਕਾਰੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਗੈਰਕਨੂੰਨੀ ਢੰਗਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਲਵਾੜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਧੱਕ ਕੇ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਨਾਲ ਰਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਵੀ ਖਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਮਾਓਵਾਦ ਕੋਈ ਇੱਕਪਾਸੜ ਵਰਤਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਡੀਆਂ ਰਾਜਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਕੁਤਾਹੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾਕਾਮੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਅਜਿਹੇ ਹਿੰਸਕ ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਆਪਣੀ ਜੁਮੇਦਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਰਾਜਭਾਗ ਸਲਵਾ ਜੁਡਮ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟੀਆ ਕਾਢਾਂ ਕਢਦਾ ਹੈ ।ਵਿਨਾਇਕ ਸੇਨ ਦਾ ਅਸਲ ਕਸੂਰ ਇਹੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਦੀ ਜਮੀਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੁਲਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕੀ ਹੋਣੀ । ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਹੇਠਲੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਫਾਸ਼ੀ ਢੰਗ ਤਰੀਕੇ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਵਰਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਝੂਠ ਤੇ ਹੁਲੜਬਾਜੀ ਨਾਲ ਸਚ ਤੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਲਈ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਢੰਗਾਂ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਦੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਘੀ ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਉਕਸਾਈ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਕੋਈ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਧਮਕੀਆਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੇ ਆਗੂ ਅਸੋਕ ਸਿੰਗਲ ਜੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅਗਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਕੋਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਵਾਲੀ ਹੋਏਗੀ। ਮਾਉਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝ ਲੈਣੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਰਸਤਾ ਦੱਸਣਾ ਘਾਤਕ ਰਸਤਾ ਹੈ । ਉਹ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਹਥ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹਥਿਆਰ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਾਗਦੀ ਜਮੀਰ ਵਾਲੇ ਹੀਰੇ ਭੰਗ ਦੇ ਭਾਣੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ , ਸਿਰਜਨਾਤਮਕ ਸਮਾਜੀ ਕੰਮ ਦੇ ਰਾਹ ਬੰਦ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ।ਖੈਰ ਇਸ ਵਕਤ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਮਾਨਵੀ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਾਮੀ ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਹੋ ਕੇ ਡਾ. ਵਿਨਾਇਕ ਸੇਨ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਦਖਲ ਦੇਈਏ।<br /><br /><br /><br />ਵਿਨਾਇਕ ਸੇਨ ਖੁਸ਼ਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ<br />"ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ ਕਿ ਉਹ ਕੌਣ ਹੈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਝੰਜੋੜ ਦੇਵਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਵੈਲੂਰ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਬੋਤਮ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਲਈ ਸੰਨ 2004 ਵਿਚ ਪਾਲ ਹੈਰੀਸਨ ਐਵਾਰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਸ਼ੰਗਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿਚ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣਾ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਦਿਵਾਸੀ ਖੇਤਰ ਸਨ ਅਤੇ ਜਿਥੋਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ, ਮਲੇਰੀਆ ਅਤੇ ਟੀ. ਬੀ. ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਸਨ। ਉਹ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਏਲੀਨਾ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਰਸੂਲੀਆ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਨ 2008 ਵਿਚ ਜੋਨਾਥਨ ਮਾਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮਾਂ ਬਦਲੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਬਿਮਾਰ ਪੇਂਡੂ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਕਸਲਵਾਦੀ ਜਾਂ ਸਲਵਾਯੁਧਮ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਰਦੇ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਬਿਮਾਰ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਹੋਣਾ ਹੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਲੀਨਿਕ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਨਾਂਅ ’ਤੇ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਕਸਲੀਆਂ ਦਾ ਪੱਖ ਲੈਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਧ੍ਰੋਹ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੀ ਅਰਜ਼ੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। 20 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੋਬਲ ਐਵਾਰਡ ਜੇਤੂਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੋਲ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਦਖ਼ਲ ਦੇਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਡਾ: ਵਿਨਾਇਕ ਹਾਲੇ ਵੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚ ਹਨ। ਇਹ ਗੱਲ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ’ਤੇ ਕਲੰਕ ਹੈ। ਇਸ ਅਨਿਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਚੁੱਕੋ : ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ, ਐਲ. ਕੇ. ਅਡਵਾਨੀ, ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ (ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਹੈ) ਨੂੰ ਲਿਖੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਹ ਉਚ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣ।"<br />ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪਧਰ ਤੱਕ ਵਿਗਸ ਚੁਕੀ ਲੋਕ ਰਾਇ ਸਦਕਾ </span><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-size:130%;" >ਡਾ. ਵਿਨਾਇਕ ਸੇਨ ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ</span><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-size:130%;" >। ਪੂਰੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਿਲੇਗੀ</span><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-size:130%;" >।</span><br /><span style="color: rgb(51, 51, 51);font-size:130%;" ><br /></span>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-66716297474868924522010-11-25T17:13:00.000-08:002010-11-25T17:20:22.406-08:00ਨਿੱਕੀ ਕਾਲੀ ਮੱਛੀ (ਕਹਾਣੀ )-ਸਮਦ ਬਹਿਰੰਗੀ<!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoBodyText" style="margin-bottom: 0.0001pt; color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:130%;"><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;"><br /></span></span></p><p class="MsoBodyText" style="margin-bottom: 0.0001pt; color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:130%;"><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">(ਸਮਦ ਬਹਿਰੰਗੀ ਦੀ ਫਾਰਸੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਅਰੰਭਕ ਹਿਸਾ )<br /></span></span></p><p class="MsoBodyText" style="margin-bottom: 0.0001pt; color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:130%;"><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇਹ ਸਰਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੀ ਰਾਤ ਸੀ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਬੁੜ੍ਹੀ ਮੱਛੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਾਰਾਂ ਹਜਾਰ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਚਿਆਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਗਿਰਦ ਬਿਠਾ ਲਏ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਾਤ ਸੁਨਾਉਣੀ ਸੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ </span><span style="">:<br /><br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਸ਼ਿਆਹ ਮੱਛੀ ਇੱਕ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ</span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇਹ ਨਦੀ ਇੱਕ ਪਹਾੜ ਦੀਆਂ ਚਟਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਕੇ ਇੱਕ ਘਾਟੀ ਦੇ ਵਿਚੋਂ ਦੀ ਵਗਦੀ ਸੀ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਇੱਕ ਕਾਲੀ ਕਾਈ ਨਾਲ ਲਿਪੀ ਚੱਟਾਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸੀ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਜਿਸਦੇ ਥੱਲੇ ਉਹ ਦੋਨੋਂ ਜਣੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੋ ਜਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸੀ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਦੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬਸ ਇੱਕ ਵਾਰ ਚੰਨ ਚਾਨਣੀ ਵੇਖਣ ਦੀ ਹਸਰਤ ਸੀ </span><span style="">.<br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਮਗਰ ਤੈਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕਦੇ ਕਦੇ ਉਹ ਦੂਜੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਭੀੜੀਆਂ ਜਗ੍ਹਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਪਾਰ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ</span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਬਸ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਸੀ </span><span style="font-family:Tahoma;">.</span><span style=""> 10 , 000 </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਆਂਡੇ ਜੋ ਉਹਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਸੀ </span><span style="">,</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੇਵਲ ਉਹੀ ਇੱਕਲਾ ਸਾਲਮ ਬਚਿਆ ਸੀ </span><span style="">.<br /><br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਡੂੰਘੀ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਮਗਨ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਲੇਕਿਨ ਨਜ਼ਦੀਕ ਵਾਲੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਵਾਲੇ ਤਕ ਸੁਸਤੀ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਨਾਲ ਕਦੇ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਕਦੇ ਆ ਜਾਂਦੀ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਅਕਸਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਤੋਂ ਪਿਛੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ</span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੱਛੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਬੱਚਾ ਬੀਮਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਅਸਲ ਵਿੱਚ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕਾਲੀ ਮੱਛੀ ਦਾ ਰੋਗ ਹੋਰ ਹੀ ਸੀ </span><span style="">!<br /><br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਸਾਝਰੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਨੇ ਮਾਂ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ </span><span style="">, " </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ</span><span style="">."<br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਅੱਧਸੁਤੀਜਿਹੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style="">, "</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੇ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇਹ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਕਤ ਨਹੀਂ ਹੈ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਬਾਅਦ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖ ਲੈ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇਗਾ ਤੂੰ ਤੈਰਨ ਲਈ ਚਲੀ ਜਾ</span><span style="">? "<br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਨਹੀਂ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੈਂ ਹੋਰ ਤੈਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੈਂਨੂੰ ਇਥੋਂ ਚਲੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ</span><span style="font-family:Tahoma;">."</span><span style=""><br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕੀ ਤੂੰ ਸੱਚਮੁਚ ਚਲੀ ਜਾਣਾ ਹੈ </span><span style="">? "<br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਹਾਂ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੈਂ ਜਰੂਰ ਜਾਣਾ ਹੈ </span><span style="">. "<br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਨਾ ਗਲ ਸੁਣ </span><span style="">! </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਤੂੰ ਇਸ ਵਕਤ ਸਵੇਰੇ ਸਵੇਰੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾਣਾ ਹੈ </span><span style="">? "<br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੇਰੀ ਤਮੰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਵੇਖਾਂ ਇਹ ਨਦੀ ਕਿੱਥੇ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ</span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਮਾਂ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਮੇਰੀ ਹੈਰਾਨੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕਿ ਆਖਰ ਇਸ ਨਦੀ ਦਾ ਅੰਤ ਕਿਥੇ ਹੈ </span><span style="">, . . . </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੋਚਣਾ ਮੁਹਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ</span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਮੈਂਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਈ </span><span style="font-family:Tahoma;">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇੱਕ ਪਲ ਲਈ ਵੀ ਮੇਰੀ ਅੱਖ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ </span><span style="">. ,</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਅੰਤ ਮੈਂ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੈ ਜਾਣਾ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੁਦ ਆਪ ਨਦੀ ਦਾ ਸਿਰਾ ਲਭਣਾ ਹੋਵੇਗਾ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੇਰੀ ਖਾਹਿਸ਼ ਹੈ ਪਤਾ ਕਰਾਂ ਕਿ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ </span><span style="">. "<br /><br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ ਹੱਸ ਪਾਈ </span><span style="">, "</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬੱਚਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੈਂ ਵੀ ਤੇਰੇ ਵਾਂਗ ਊਟ ਪਟਾਂਗ ਬਹੁਤ ਸੋਚਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਲੇਕਿਨ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੇਰੀ ਜਾਨ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਨਦੀ ਦੀ ਕੋਈ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਅੰਤ ਨਹੀਂ</span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇਹ ਤਾਂ ਬਸ ਉਂਝ ਹੀ ਹੈ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇਹ ਬਸ ਵਗਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਉਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ </span><span style="">."<br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਲੇਕਿਨ ਮੇਰੀ ਪਿਆਰੀ ਮਾਤਾ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕੀ ਇਹ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਕਿ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ </span><span style="">? </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦਾ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਸਾਲਾਂ ਦਾ </span><span style="">. . . "<br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇਹ ਵੱਡੀਆਂ ਵਡੀਆਂ ਫੜ੍ਹਾਂ ਭੁੱਲ ਜਾ </span><span style="">," </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ ਨੇ ਟੋਕਿਆ</span><span style="">. "</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਚੱਲ ਹੁਣ ਤੈਰਨ ਚਲਦੇ ਹਾਂ</span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਹੈ ਤੈਰਨ ਦਾ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ</span><span style="">. "<br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਨਹੀਂ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇਸ ਤੈਰਾਕੀ ਤੋਂ ਮੇਰਾ ਮਨ ਭਰ ਗਿਆ ਹੈ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੇਰੀ ਖਾਹਿਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਮੈਂ ਜਾਵਾਂ ਤੇ ਪਤਾ ਕਰਾਂ ਕਿ ਹੋਰਨਾ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਮੈਂਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਮੇਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੈਂ ਬੜੇ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਕ ਹਾਂ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਬੇਸ਼ੱਕ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੈਂ ਇਧਰੋਂ ਉਧਰੋਂ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਸਿੱਖਿਆ ਹੈ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਜਣੇ ਜਦੋਂ ਬੁੜੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਉਹ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਬਾਰੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੇਰੀ ਜਾਨਣ ਦੀ ਇਛਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਜੀਵਨ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਸੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੁਸੀ ਬੁੜੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਜਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਹੋਰ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਦਾ</span><span style="">?"<br /><br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਜਦੋਂ ਉਹਨੇ ਗੱਲ ਖਤਮ ਕਰ ਲਈ ਤਾਂ</span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style="">: </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੇ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕੀ ਤੂੰ ਪਾਗਲ ਹੋ ਗਿਆ </span><span style="font-family:Tahoma;">?</span><span style=""> </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਦੁਨੀਆਂ </span><span style="">. . </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਦੁਨੀਆਂ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕਿਹੜੀ ਹੈ ਇਹ ਦੂਜੀ ਦੁਨੀਆਂ </span><span style="">! </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਦੁਨੀਆ ਠੀਕ ਇਹੀ ਹੈ ਜਿਥੇ ਅਸੀ ਹਾਂ </span><span style="">. </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਬਸ ਇਹੀ ਹੈ ਜੀਵਨ ਜਿਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ ਹਾਂ </span><span style="">. . . "<br /><br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਉਦੋਂ ਹੀ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਮੱਛੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਕੋਲ ਪੁੱਜੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ </span><span style="">: </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਗੁਆਂਢਣੇ</span><span style="">,</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਹਦੇ ਬਾਰੇ ਬਹਿਸ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈਂ </span><span style="">? </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਤੂੰ ਅੱਜ ਤੈਰਨ ਜਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ<span style=""> </span>ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ </span><span style="">?<br /><br /></span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਦੀ ਅਵਾਜ ਸੁਣਕੇ </span><span style="">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਮਾਂ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ </span><span style="">," </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਭੈੜੀਏ</span><span style="font-family:Tahoma;">, </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਜਮਾਨਾ ਆ ਗਿਆ ਹੈ </span><span style="">! </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਹੁਣ ਬੱਚੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣ</span></span></p> <p class="MsoBodyText" style="margin-bottom: 0.0001pt; color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:130%;"><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਲੱਗੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਓਣਾ ਕਿਵੇਂ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ</span><span style="">!"<br /><br /></span><span style="font-family:Tahoma;">"</span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਕੀ ਹੋਇਆ </span><span style="">?" </span><span lang="HI" style="font-family:AnmolUniHeavy;">ਗੁਆਂਢੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ</span><span style="">.</span></span></p> <span style="color: rgb(0, 0, 0);font-size:130%;" ><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >" </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਲੈ ਸੁਣ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਇਸ ਨਿਮਾਣੀ ਜਿਹੀ ਜਿੰਦ ਦੀ ਕਿਥੇ ਕਿਥੇ ਜਾਣ ਦੀ ਤਮੰਨਾ ਹੈ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >!" </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਤੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਇਹ ਗਲ ਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਬਸ ਜਾਣਾ ਹੈ ਤੇ ਵੇਖਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਕਿੱਡੀਆਂ ਵਡੀਆਂ ਵਡੀਆਂ ਗਲਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >! "<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਬੱਚੂਆ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਗੁਆਂਢੀ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >."</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਲੈ ਵੇਖਾਂ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਤੂੰ ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਕ ਬਣ ਗਿਆ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਭਿਣਕ ਤਕ ਨਹੀਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >? "<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਡਮ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਂਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਕ ਤੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕੀ ਮਤਲੱਬ ਹੈ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਂ ਤਾਂ ਬਸ ਐਥੇ ਹੀ ਇਸ ਰੋਜ਼ ਰੋਜ਼ ਤੈਰਦੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਥੱਕ ਗਿਆ ਹਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਇਸ ਅਕਾਊ ਕੰਮ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰਖਾਂ ਅਤੇ ਮੂਰਖਾਂ ਵਾਂਗ ਪਰਚਿਆ ਰਵਾਂ ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਜਾਗ ਖੁਲੇ ਤਾਂ ਵੇਖਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸਭਨਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਂ ਵੀ ਬੁੱਢਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਲੇਕਿਨ ਹਾਂ ਉਹੀ ਘੁਗੂ ਦਾ ਘੁਗੂ ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਅੱਜ ਹਾਂ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. "<br /><br />" </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਹਾਏ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਐਡੀਆਂ ਐਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >!" </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਹੈਰਾਨ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਗੁਆਂਢੀ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >.<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰਾ ਇੱਕੋ ਬੱਚਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਕਲੂਗਾ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਸ ਭੈੜੇ ਆਦਮੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਠੀ ਮੱਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >."<br /><br />" </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਪੁਠੀ ਮੱਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੇਰੇ ਕੋਲਬੁਧੀ ਹੈ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਅਤੇ ਅਕਲ ਤੇ ਹੋਸ਼ ਹੈ ਤੇ ਮੈਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਅੱਖਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮੈਂ ਵੇਖ ਸਕਦਾ ਹਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >."<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਦੀਦੀ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਤੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਉਹ ਵਿੰਗੀ ਪੂਛ ਵਾਲਾ ਘੋਗਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >? "<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਹਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਤੂੰ ਠੀਕ ਕਹਿਨੀਂ ਹੈਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >." </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਉਹ ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਖਹਿੰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਰੱਬ ਦੇਖਦੈ ਹੁਣ ਮੈਂ ਦੇਵਾਂਗੀ ਉਸ ਨੂੰ ਧਨੇਸੜੀ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >! "<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਬਸ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >,</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਬਸ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >." </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਉਹ ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਹੈ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >."<br /><br /><span style=""> </span>" </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਘੋਗੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੋਸਤੀ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >!" </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮਾਂ ਨੇ<span style=""> </span>ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਂ ਤਾਂ ਕਦੇ ਐਸੀ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >!"<br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਂ ਕਦੇ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਮਛੀ ਤੇ ਘੋਗੇ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਲੇਕਿਨ ਤੁਸੀਂ ਸਭ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਉਸ ਗਰੀਬ ਨੂੰ ਡੁੱਬੋ ਦਿੱਤਾ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >."<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗਲਾਂ ਨਾ ਛੇੜ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਗੁਆਂਢਣ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >.<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਤਾਂ ਗੱਲ ਛੇੜੀ ਹੈ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >.<br /><br />" </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਉਸਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾਇਆ ਠੀਕ ਹੀ ਕੀਤਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਕੀ ਤੁਸੀ ਭੁੱਲ ਗਏ ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਹ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਛੇੜਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >?"<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਤਾਂ ਫਿਰ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਨੇ ਕਿਹਾ<span style=""> </span></span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿਓ ਕਿਓਂ ਜੋ ਮੈਂ ਵੀ ਤਾਂ ਉਹੀ ਗੱਲਾਂ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >."<br /><br /></span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਲੰਮੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਕਰੀਏ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਬਹਿਸ ਦੀ ਅਵਾਜ ਨੇ ਦੂਜੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕੀਤਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਛੋਟੀ ਮੱਛੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਸਭ ਲੋਕ ਨਰਾਜ ਹੋ ਗਏ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਇੱਕ ਬੋਬੋ ਮੱਛੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, "</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਕੀ ਤੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀ ਤੇਰੇ ਤੇ ਤਰਸ ਕਰਾਂਗੇ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >?"<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਇਹਨੂੰ ਸਿਰਫ ਕੰਨ ਤੇ ਇੱਕ ਘਸੁੰਨ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਇੱਕ ਹੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >.<br /><br />"</span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਚਲੇ ਜਾਓ ਸਾਰੇ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >," </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਕਾਲੀ ਮੱਛੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮੈਂ ਛੂਹਣ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >."<br /><br /></span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, " </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਮੈਡਮ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਜੇਕਰ ਤੁਸੀ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਠੀਕ ਢੰਗ ਤੋਂ ਪਾਲੋਗੇ ਨਹੀਂ </span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >, </span><span style=";font-family:AnmolUniHeavy;font-size:12pt;" lang="HI">ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਸਜਾ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਤਾਂ ਕਰਨੀ ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ</span><span style=";font-family:";font-size:12pt;" >. "<br />(ਚਲਦਾ)<br /><br /><br /></span></span>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-85951229488769672052010-09-30T15:48:00.000-07:002010-09-30T15:50:52.235-07:00ItAnd suddenly <br />It bounced out of me<br />Stood at the door giggling<br />It put on a cloudy dress .<br />Jumping <br />Dancing <br />Singing <br />Joking and passing remarks <br />On one and all.<br />Feeling empty, a loser<br />I request.<br />Please don’t desert me <br />Have your seat <br />You are good boy <br /> <br />And where are you going?<br />No! No!<br /><br />And it goes on and on <br />Into the mist of early dawn.<br />Pools, woods, swamps and clouds <br />Though it has a day <br />And every droplet to meet .<br />But what can I do.<br />Nothing but see <br />It would not listen <br />Great rebel <br />Now it was coming near <br />Riding on a cloud <br />Had a great jump on the roof <br />With thunderous thud <br />I stood trembling <br />It sat on the water tank <br />Not exchanging a glance <br />And it had a poetic fall <br />On a rose bed.<br />“Surprise ! Surprise !”<br />I heard its voice<br />But the rose is tight lipped <br />No cry no smile. <br />May be welcoming it <br />Now only whispering <br />Could not make out.<br />That tender muse <br />The petals rosy <br />Intoxicated all around.<br />“A kisslet! a kisslet !”<br />And you see <br />“you are a naughty boy.<br />What are you up to today”<br />And it ran wild <br />Had a great jump racing <br />Put itself up on a rushing truck <br />I ran after in vain <br />I ‘m no more<br />and “ I “ lie here in the thick <br />burning inside outside .<br />an add ‘s given in vain <br />it never came home again.<br /><br />.Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-66526887391926115372010-09-27T19:33:00.000-07:002010-09-27T19:39:18.189-07:00ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨਰੂਲਾ ਦੀ ਅਮਰ ਪਾਤਰ ' ਪਾਲੀ ' ਬਾਰੇਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨਰੂਲਾ ਬਾਰੇ <br />੨੪ ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਸਵੇਰ – ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦਾ ਫੋਨ ਆਇਆ.ਉਹ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨਰੂਲਾ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਉਹੀ ਨਰੂਲਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਕਮਿਉਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨਾਟਕ ਸੁਕੈਡ ਪਟਿਆਲਾ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ. ਮੇਰੇ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜੁਆਬ ਦੇਣ ਤੇ ਉਹਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਵੈਸੇ ਹੀ ਉਹਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹਣ ਲੱਗ ਪਿਆ –ਪਾਲੀ. ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਲੋਹੜੇ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਊਰਜਾ ਨੇ ਤਾਰੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ. “ਚਰਨ, ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਉਹਦਾ ਇਹ ਪੱਖ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ.ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਹਨੂੰ ਐਵੇਂ ਸਮਝਦਾ ਸੀ.ਬੋਲੀ ਉੱਤੇ ਉਹਦੀ ਪਕੜ ਦਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੀ ਨਹੀਂ.ਅੱਜ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਸਥਾਪਤ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਵੀ ਕਿਤੇ ਊਣੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ.” ਤਾਰਾ ਬੇਰੋਕ ਬੋਲੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ.<br />ਮੈਂ ਤਾਰੇ ਨੂੰ ਨਰੂਲੇ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਝਲਕੀਆਂ ਖਾਸ ਕਰ ਆਖ਼ਰੀ ਸਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਦੱਸੀਆਂ ਅਤੇ ਉਹਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਨਰੂਲੇ ਦੀ ਸਾਹਿਤਕ ਅਹਮੀਅਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਪੜ੍ਹਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੰਪੂਰਨ ਗਹਿਰਾਈ ਵਿੱਚ ਫੜ ਸਕਣ ਦੇ ਕਾਬਲ ਕੁਝ ਕੁ ਸਾਹਿਤਕ ਰਸੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ.<br />ਪੂਰਾ ਇੱਕ ਦਹਾਕਾ ਬੀਤ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਨਰੂਲੇ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਕਿਤਾਬਾਂ –‘ਪੱਕੀ ਵੰਡ’ਤੇ ‘ਕੁਝ ਪੀੜਾਂ ਕੁਝ ਯਾਦਾਂ’-ਛਪ ਕੇ ਆਈਆਂ ਸਨ. ਮੈਂ ਖੁਦ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਕਹਾਣੀ ਕਲਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਤਾਬ ਪਹੁੰਚਦੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਜੋਰਦਾਰ ਸਿਫਾਰਸ ਵੀ ਕੀਤੀ. ਸਿਵਾਏ ਡਾ. ਰਜਨੀਸ਼ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰੀ ਚੀਜ਼ ਸਮਝ ਕੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਰੱਦੀ ਸਮਝ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਨ ਦੇ ਮੇਚ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ. ਰਜਨੀਸ਼ ਬਹਾਦੁਰ ਦੀ ਕਦਰ ਪਛਾਣ ਨੇ ਤਾਂ ਹੱਦ ਕਰ ਵਿਖਾਈ. ਆਪਣੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਦੌਰੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਨੇ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਦੁਰਲਭ ਚਿਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਨਰੂਲੇ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਚਿਰਜੀਵੀ ਮਹੱਤਵ ਦੀ ਗੱਲ ਥਾਂ ਥਾਂ ਕੀਤੀ ਭਾਵੇਂ ਹਾਲੇ ਉਸ ਨੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕੋ ਕਿਤਾਬ ‘ਪੱਕੀ ਵੰਡ ‘ ਹੀ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ. <br />ਮੈਂ ਤਾਰੇ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਦੁਰਲਭ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਸਾਹਿਤਕ ਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਛਪਣ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨਰੂਲੇ ਦੇ ਅਸਧਾਰਨ ਪੀੜਾਂ ਵਿੰਨੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਝਲਕੀਆਂ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤੀਆਂ.( ਪਿੱਛਲੇ ਸਾਲ ੧੦ ਅਪ੍ਰੈਲ ੨੦੦੯ ਨੂੰ ਡਾ. ਸੁਦੀਪ ਦੇ ਕਲੀਨਿਕ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਦੇ ਵਕਤ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ. ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਲਗਪਗ ਅੱਸੀ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ ਸਨ . ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਿਖਣ ਦੀ ਲਿੱਲ੍ਹ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਬਰਕਰਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜ਼ਹਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖ ਰਖੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਕੰਬਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਵਜਹ ਕਾਗਜ਼ ਤੇ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੀਆਂ. ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਹੱਡਬੀਤੀ ਉਹਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬੋਲ ਕੇ ਲਿਖਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ. ਜਿਸ ਰਜਿਸਟਰ ਤੇ ਉਹ ਲਿਖੀ ਸੀ ਉਹ ਅਜੇ ਮੈਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ. <br />ਅਣਛਪਿਆ ਮੈਟੀਰੀਅਲ ਵੀ ਲਗਪਗ ਦੋ ਕਿਤਾਬਾਂ ਜੋਗਾ ਪਿਆ ਹੈ. ਪਰ ਅਜੇ ਕੋਈ ਸੰਸਥਾ ਇਸ ਖਜਾਨੇ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ.ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕ ਆਪਣੇ ਉੱਤਰ ਆਧੁਨਿਕ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਮਗਨ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਸੰਰਚਨਾਵਾਂ ਦੀ ਚੀੜ ਫਾੜ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਰੀਝ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਲੁਤਫ਼ ਦੀ ਬਾਤ ਸ਼ਾਇਦ ਹੁਣ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬੁੜ੍ਹਕ ਕੇ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਜਾ ਪਈ ਹੈ. ਸ਼ਾਇਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਉਂ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੇਤਰਤੀਬੇ ਚਿਹਨਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਂ ਦੀ ਜਟਿਲਤਾ ਦੀ ਸੰਘਣਤਾ ਹੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਲਾਜਵਾਬ ਹੋਣ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਸ਼ਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ.<br />ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨਰੂਲਾ ਨਵਾਂ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ. ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵੀਂ ਕਹਾਣੀ ‘ਆਖ਼ਰੀ ਪੁਲਾਂਘ’ ਹੈ. ਇਹ ਵੀ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬੱਧੀ ਉਹਦੇ ਮਨ ਦੇ ਵਭਿੰਨ ਪਰ ਅਨਿਖੜ ਧਰਾਤਲਾਂ ਤੇ ਤਾਰੀਆਂ ਲਾਉਂਦੀ ਕਦੇ ਮਰਦੀ ਕਦੇ ਜਿਉਂਦੀ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ. ਉਹਨੇ ਬਹੁਤਾ ਲਿਖਣ ਦੇ ਅਤੇ ਛਪਣ ਦੇ ਆਮ ਵਿਖਾਈ ਪੈਂਦੇ ਲਾਲਚਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਚਾਈ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਲਿਖਿਆ ਉਹਨੂੰ ਦਿਹਾਤੀ ਸਰੋਤਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਬਣਾ ਲਿਆ. ਛਪਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ‘ਪਾਲੀ’ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਵਜੋਂ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਇੱਕ ਹੱਡਬੀਤੀ ਵਜੋਂ ਸਾਦੀਪੁਰ ਦੀ ਚੱਕੀ ਤੇ ਜੁੜਦੀ ਮਹਿਫ਼ਲ ਦੇ ਜੋਟੀਦਾਰਾਂ ਲਈ ਲਗਪਗ ਇੱਕ ਚੁਥਾਈ ਸਦੀ ਨਿੱਤ ਚਰਚਾ ਦੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਬੁਲੰਦੀ ਤੇ ਵਿਚਰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ. ਨਿਰਜਿੰਦ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਐਵੇਂ ਨਹੀਂ ਪੈ ਜਾਂਦੀ. ਆਪਣਾ ਆਪਾ ਨਿਛਾਵਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ. <br />ਸੰਤਾਲੀ ਦੇ ਹੱਲਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਈ ਮਲੂਕ ਜਿਹੀ ਕੁੜੀ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜੰਮੀ ਪਲੀ ਸੀ ਪਰ ਸਮੇਂ ਤੇ ਸਥਾਨ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਪਾਰ ਕਰ ਉਹ ਇੱਕ ਚੁਥਾਈ ਸਦੀ ਬਾਅਦ ਪਟਿਆਲੇ ਤੋਂ ੨੦ ਮੀਲ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲ ਵੱਸਦੇ ਇੱਕ ਨਹੀਂ ਦੋ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਵਸਨੀਕ ਬਣ ਗਈ. ਇਹ ਪਿੰਡ ਹਨ : ਇੱਕ ਸਾਦੀਪੁਰ ਤੇ ਦੂਜਾ ਪ੍ਰੌੜ.ਇਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਭੁਨਰਹੇੜੀ ਇਲਾਕੇ ਲਈ ਪਾਲੀ ਇੱਕ ਅਭੁੱਲ ਪ੍ਰਾਣੀ ਹੈ ਜੋ ਇੰਨੀ ਪ੍ਰਬਲਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਬਾਤ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਤਨ ਦੀ ਵੰਡ ਬਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਸਾਹਿਤਕ ਹਸਤੀ ਭਾਲਣੀ ਸੌਖੀ ਨਹੀਂ. ਇੱਕ ਔਰਤ ਪਾਤਰ ਦੀ , ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਕੁੜੀ ਦੀ ਐਸੀ ਸਜੀਵ ਤਸਵੀਰ ਮੈਂਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਧਰੇ ਯਾਦ ਨਹੀਂ. ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ ਦੀ ‘ਭਾਬੀ ਮੈਨਾ’ ਵਾਂਗ ਅਭੁੱਲ ਤੁਹਾਡੇ ਆਪਣੇ ਵਜੂਦ ਵਿੱਚ ਸਮਾ ਸਕਣ ਦੇ ਸਮਰਥ.Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-75254843765812984272010-06-06T04:42:00.000-07:002010-06-16T06:45:04.251-07:00ਸੀਬਾ ਸਕੂਲ ਲਹਿਰਾ ਗਾਗਾ ਦਾ ਨਿਰਾਲਾ ਉਪਰਾਲਾ<meta equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8"><meta name="ProgId" content="Word.Document"><meta name="Generator" content="Microsoft Word 11"><meta name="Originator" content="Microsoft Word 11"><link rel="File-List" href="file:///C:%5CUsers%5CSATDEE%7E1%5CAppData%5CLocal%5CTemp%5Cmsohtml1%5C01%5Cclip_filelist.xml"><!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:Raavi; panose-1:2 0 5 0 0 0 0 0 0 0; mso-font-charset:0; mso-generic-font-family:auto; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:131075 0 0 0 1 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-language:AR-SA;} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"> </span><span style=""> </span><span style="color: rgb(0, 51, 51); font-weight: bold;font-family:Raavi;font-size:130%;" lang="PA" >ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਕਮਲਜੀਤ ਢੀਂਡਸਾ<span style=""> </span>ਦੇ ਸੱਦੇ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਖਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਲਹਿਰੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ.ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਰ ਸਕੂਲ ਮੈਨੂੰ ਕਿਤੇ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਜਿਥੇ ਐਸੀ ਅਨੋਖੀ ਸਰਗਰਮੀ ਲਗਾਤਾਰ ਦਸ ਦਿਨ ਚਲਦੀ ਹੋਵੇ ਤੇ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪਿਛਲੇ ਬਾਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ.ਸਾਰੇ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਗਰੁਪਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਲਾ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਝੇ ਹੋਏ ਸਨ .ਨਾਟਕ, ਗੀਤ,ਗਿੱਧਾ,ਭੰਗੜਾ, ਕਰਾਟੇ,ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡਾਉਣੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਤੇ<span style=""> </span>ਚਿਤ੍ਰਕਾਰੀ,ਸਕੇਟਿੰਗ ,ਘੋੜਸਵਾਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੜਾ ਕੁਝ.ਸਭ ਕੁਝ ਗਿਣਨਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ.ਇਸ ਵਾਰ ਤਾਂ ਘੁਮਾਰ ਕਲਾ ਲਈ ਚੱਕ ਦਾ ਵੀ ਇੰਤਜਾਮ ਸੀ.ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਕਪੜੇ ਦੀ ਕੈਨਵਸ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਦੋਨੀਂ ਪਾਸੀਂ ਤੀਹ ਚਾਲੀ ਬੱਚੇ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਮਨਪਸੰਦ ਰੰਗ ਚਿੱਤਰ ਉਲੀਕਣ ਵਿੱਚ ਲਗੇ ਹੋਏ ਸਨ.</span><span style="color: rgb(0, 51, 51); font-weight: bold;font-size:130%;" ><o:p></o:p></span></p> <p style="color: rgb(0, 51, 51); font-weight: bold;" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:130%;">*ਇਹ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਹੁਣ ਰਵਾਇਤ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਤੇ ਅਨੇਕ ਮੰਨੇ ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਕਲਾਕਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਅਦਾਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁਸ਼ੀ ਖੁਸ਼ੀ ਸਕੂਲ ਦਾ ਸੱਦਾ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ.</span><span style=";font-size:130%;" ><o:p></o:p></span></p> <p style="color: rgb(0, 51, 51); font-weight: bold;" class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:130%;">*ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਸੌਕ ਨਾਲ ਬਿਨ੍ਹਾ ਕਿਸੇ ਡਰ ਦੇ ਸਿਖਣ ਦੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ.ਇਹ ਇਬਾਰਤ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਦੀ ਚਮਕ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ਖਤ ਲਿਖੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ.</span><span style=";font-size:130%;" ><o:p></o:p></span></p> <p style="color: rgb(0, 51, 51); font-weight: bold;" class="MsoNormal"><span style=";font-size:130%;" >*</span><span lang="PA" style="font-family:Raavi;font-size:130%;">ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਇੱਕ ਹੀ ਹੈ-ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਦੀ ਬਹੁਪੱਖੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ <span style=""> </span>ਮਾਹੌਲ ਤੇ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ.</span><span style=";font-size:130%;" ><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="PA" style="font-family:Raavi;"><span style="font-size:130%;"><span style="color: rgb(0, 51, 51); font-weight: bold;">*ਅਜਿਹੇ ਮਿਸਾਲੀ ਕੰਮ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਅਦਾਰਿਆਂ ਦੀ ਬੇਰੁਖੀ ਬਹੁਤ ਖਟਕਦੀ ਹੈ.ਲਗਦਾ ਹੈ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਮਹਿਕਮੇ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਖਾਸੀਆਂ ਕਮਾਈਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਸਲ ਸਿਰਜਨਾਤਮਿਕ ਵਿਦਿਅਕ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ.</span></span><o:p></o:p></span></p> Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-72565111973705934422010-05-23T21:50:00.001-07:002010-05-24T00:10:18.394-07:00ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦੇ ਕੁਝ ਪੱਖ<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUs-KGpgN6jSm7dN-5E_K8s50OglgNsRQ_aWD0_HTssuooowhvOFM8VzHmSK6_iJvsJKKFVYrihPSxDxrGp2pxKDQ5VenPP84K1eovk31vCFqqnFg0cgJ7V8wyZN29G928Do74kQnQe4A6/s1600/PICT0001.JPG"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer; width: 182px; height: 249px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUs-KGpgN6jSm7dN-5E_K8s50OglgNsRQ_aWD0_HTssuooowhvOFM8VzHmSK6_iJvsJKKFVYrihPSxDxrGp2pxKDQ5VenPP84K1eovk31vCFqqnFg0cgJ7V8wyZN29G928Do74kQnQe4A6/s320/PICT0001.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5474730373064212146" border="0" /></a><br /><span style="font-weight: bold;">ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਦੇ ਸਰਧਾਂਜਲੀ ਸਮਾਗਮ ਤੇ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਜੋ ਉਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ :<br />ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਭਰ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਮਾਜੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤੇ ਤਾ ਉਮਰ ਆਪਣੇ ਸੰਕਲਪ ਤੇ ਕਾਇਮ ਰਹੇ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਤੇ ਕਦੇ ਝੋਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ.<br />ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨਜ਼ਾਮ ਦੇ ਗਿਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਨਿਰਾਸਾ ਭਰੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਢਾਹੂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਤਹਈਆ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜਵਾਦ ਦੇ ਆਪਣੇ ਆਦਰਸ<br />ਦਾ ਵਕਾਰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਰਖਿਆ ਅਤੇ ਪਖੰਡੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦੀ ਥਾਂ ਸੱਚੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਸਮਰਥਾ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦੀ.<br />ਜਦੋਂ ਚੂਹੇ ਦੌੜ ਸਭ ਹੱਦਾਂ ਬੰਨੇ ਟੱਪਦੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਰਹਿਬਰਾਂ ਦਾ ੯੭-੯੮ ਫੀ ਸਦੀ ਹਿਸਾ ਅਨੈਤਿਕ ਅਮਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਕ ਗਿਆ ਸਭ ਪਾਸੇ ਉਜਾੜ ਹੀ ਉਜਾੜ ਨਜਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ,ਕੋਈ ਕੋਈ ਹਰਿਆ ਬੂਟ ਬਾਕੀ ਰਹੀ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਇੱਕ ਸੂਰਬੀਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਤਰਿਆ ਅਤੇ ਥੱਕੇ ਮਾਂਦੇ ਹਾਰ ਮੰਨਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਮਸਫਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਰਹਿਨੁਮਾ ਬਣ ਅੱਗੇ ਲੱਗ ਤੁਰੇ.<br />ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਨੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦੀ ਪੂੰਜੀ ਜਮ੍ਹਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਤੜਾਂ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਨਰੋਈਆਂ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਸਾਕਾਰ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਅਮਰਤਾ ਦੀ ਪਦਵੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਗਏ.<br />ਉਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਅਨੇਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੰਦ ਕਥਾਵਾਂ ਬਣ ਕੇ ਲੋਕ ਯਾਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ.ਦੇਹਾਂਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਘੱਗਾ ਵਿਗਸ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਅਸਲ ਘੱਗੇ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਬੁਲੰਦ ਹੈ ਤੇ ਜਿਸਨੇ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਡਾ ਊਰਜਾ ਪੁੰਜ ਬਣ ਕੇ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜ ਜਾਰੀ ਰਖਣਾ ਹੈ.ਉਹ ਉਸ ਵਿਰਸੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਮੂਹਰਲੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸੁਤੰਤਰ, ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਫੱਕਰ , ਜਗੀਰ ਸਿੰਘ ਜੋਗਾ, ਵਧਾਵਾ ਰਾਮ , ਛਜੂ ਮੱਲ ਵੈਦ, ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਮਸਤਾਨਾ,ਨਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹਰੀਨੌਂ , ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਹਰੀਨੌਂ ਵਰਗੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਯੋਧੇ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ.<br />ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਇੱਕ ਆਰਗੈਨਿਕ ਬੁਧੀਜੀਵੀ ਤੇ ਤੌਰ ਤੇ ਉਹਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਬਹੁਤ ਰਾਹ ਵਿਖਾਊ ਅਤੇ ਸਿਖਿਆ ਭਰਪੂਰ ਹੈ.ਇਲਾਕੇ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨ ਉਹਦੀ ਅਗਵਾਈ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ.ਉਹ ਕਿਸੇ ਫਜੂਲ ਬਹਿਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਉਲਝਦੇ ਸਨ ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਮੁਖ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਦੀ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਤੁਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਹਰੇਕ ਸਮਰਥ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਤੋਰਨ ਦੇ ਇੱਛਕ ਸਨ ਚਾਹੇ ਉਹਦੀ ਪਾਰਟੀ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ.<br /></span>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-68279873056420690402010-05-20T04:24:00.000-07:002010-05-20T04:27:55.448-07:00ਤੇ ਲਾਲ ਫੁੱਟ ਗਿਆ -ਕਹਾਣੀ<span style="font-weight:bold;"><br />ਇੱਕ ਜੌਹਰੀ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਸੀ . ਉਹਦੀ ਨਜਰ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਤੇ ਪਈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤ ਲਾਲ ਸੀ . ਜੌਹਰੀ ਨੇ ਤੁਰਤ ਤਾੜ ਲਿਆ ਕਿ ਬੱਚਾ ਬੇਖਬਰ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਏਨੀ ਕੀਮਤੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਕਿਹਾ ਇਹ ਪੱਥਰ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਦੇ ਦੇ ਇਹਦੇ ਬਦਲੇ ਤੈਨੂੰ ਮੈਂ ਇੱਕ ਰੁਪਿਆ ਦਿਆਂਗਾ . ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੰਮ ਖੁੜਕ ਗਈ ਕਿ ਕੋਈ ਗੱਲ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਉਹਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ. ਇਸ ਲਈ ਉਹਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬਾਪੂ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਕੇ ਆਵਾਂਗਾ. ਪੁੱਛ ਕੇ ਆਇਆ ਤਾਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਦੋ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਦਿਆਂਗਾ. ਜੌਹਰੀ ਝੱਟ ਦੋ ਰੁਪਏ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ. ਮੁੰਡਾ ਮੁੱਕਰ ਗਿਆ ਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ ਮੈਂ ਤਾਂ ਫਿਰ ਬਾਪੂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨੀ ਹੈ.ਵਾਪਸ ਆਕੇ ਦਸ ਰੁਪਏ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ. ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਜਨਬੀ ਦਸ ਰੁਪਏ<br />ਦੇਣ ਲਈ ਵੀ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਚਲਾਕ ਮੁੰਡਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਬਾਪੂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਦੌੜ ਗਿਆ ਤੇ ਵਾਪਸ ਆ ਕੇ ਸੌ ਰੁਪਏ ਮੰਗੇ . ਜੌਹਰੀ ਨੇ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੇਣੇ ਮੰਨ ਲਏ ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਕੀਮਤ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੀ ਜਾਣੇ ਸਿਖਰਲੀ ਕੀਮਤ ਮੰਗ ਲਈ ਸੀ.<br />ਜੌਹਰੀ ਲੱਖਾਂ ਦਾ ਲਾਲ ਲੁੱਟ ਲਿਆਇਆ ਸੀ.ਘਰ ਆ ਕੇ ਉਹਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਆਪਣੇ ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੁੱਬ ਕੇ ਸੁਣਾਈ ਅਤੇ ਲਾਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਡੱਬੀ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਤਿਜੌਰੀ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲ ਦਿੱਤਾ. ਲਾਲ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦਿਆਂ ਉਹਨੂੰ ਸੁਪਨੀਲੀ ਨੀਂਦ ਆ ਗਈ ਤੇ ਕਿਤੇ ਸਵੇਰੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹੇ ਅੱਖ ਖੁੱਲੀ. ਮੂੰਹ ਹੱਥ ਧੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਦਾ ਜੀ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਸ ਕੀਮਤੀ ਲਾਲ ਨੂੰ ਦੇਖੇ . ਉਹਨੇ ਬੜੀ ਰੀਝ ਨਾਲ ਡੱਬੀ ਖੋਲ੍ਹੀ ਤਾਂ ਕੀ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਲਾਲ ਤਾਂ ਫੁੱਟਿਆ ਪਿਆ ਸੀ ਫੁੱਟੀ ਕੌਡੀ ਦੇ ਮੁਲ ਦਾ.ਉਹਨੇ ਅਤਿ ਦੁਖੀ ਮਨ ਨਾਲ ਲਾਲ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ , “ ਲਾਲ ,ਇਹ ਕੀ ਗੱਲ ਹੋਈ. ਕਿਸੇ ਸੁਣੀ ਨਾ ਦੇਖੀ.”<br />ਲਾਲ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਿਲਵੀਂ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ.<br />“ਓਏ ਜੌਹਰੀ,ਤੂੰ ਜੌਹਰੀ ਹੋ ਕੇ ਮੇਰੀ ਸਿਰਫ ਸੌ ਰੁਪਏ ਕਦਰ ਪਾਈ ......ਮੈਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਤੇ ਮੈਂ ਫੁੱਟ ਗਿਆ.” <br /></span>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-35366532225063252162010-05-18T20:05:00.000-07:002011-11-23T15:24:05.098-08:00ਸੱਚ , ਸੁਕਰਾਤ ਅਤੇ ਡਾ. ਰਵਿੰਦਰ ਰਵੀ<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTzd_wQdhtfv-LFt-Cv89wZ8o5NKMABv1N6jm6s5yPeXTnIOiviBpJHcJipxP6hQ4jkj4xzv4T2N_JN6Stk8MjIMTAIS3vDdG7kdkJyosGHjWr4n1L6Ao3EIrhWnQ3EtUWkYiVnK2ofY0Z/s1600/New+Picture.png" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 238px; height: 320px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTzd_wQdhtfv-LFt-Cv89wZ8o5NKMABv1N6jm6s5yPeXTnIOiviBpJHcJipxP6hQ4jkj4xzv4T2N_JN6Stk8MjIMTAIS3vDdG7kdkJyosGHjWr4n1L6Ao3EIrhWnQ3EtUWkYiVnK2ofY0Z/s320/New+Picture.png" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5678336023026137522" /></a><div style="text-align: left;"><br /></div><span style="font-weight: bold;">ਸੁਕਰਾਤ ਨੇ ਸੱਚ ਲਈ ਜਹਿਰ ਦਾ ਪਿਆਲਾ ਪੀ ਲਿਆ ਤੇ ਡਾ.ਰਵੀ ਨੇ ਬਾਰੂਦੀ ਗੋਲੀਆਂ ਅੱਗੇ ਆਪਣੀ ਹਿੱਕ ਡਾਹ ਦਿੱਤੀ.ਗੱਲ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿੱਕੀ ਜਾਣ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂ ਰਸਮੀ ਜਿਹੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ.ਉਹਦੇ ਲਿਖੇ ਹਰਫਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਅਜੇ ਬਾਕੀ ਹੈ.ਬੰਦੇ ਦੇ ਕੱਦ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਧੱਜ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮਕਤਲ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.ਡਾ.ਰਵੀ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਦੇ ਹੋਣ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦਾ ਇਲਮ ਮੁਕੰਮਲ ਸੀ.ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਉਹ ਉਹਦੇ ਪ੍ਰੋਮੀਥੀਅਨ ਸਾਰ ਨੂੰ ਜਰਕਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ...ਤੇ ਸਾਡੇ ਸਭਨਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਹਿਣੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਨੂੰ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਕਰਮ ਖੇਤਰ ਦੇ ਹੋਰ ਉਚੇਰੇ ਪਧਰ ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ.<br /><br />ਚਿੰਤਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਬੌਧਿਕ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹਦਾ ਕੱਦ ਬਹੁਤ ਬੁਲੰਦ ਹੈ.ਉਸ ਬੁਲੰਦੀ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਸਾਡੀ ਵਰਤਮਾਨ ਬੌਧਿਕ ਕੰਗਾਲੀ ਬਾਰੇ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕਰਨ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਸੀ.ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਡੀ ਅਨਿਖਰਵੀਂ ਚਿੰਤਨ ਪਰੰਪਰਾ ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ.ਪੰਜਾਬ ,ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਧੜਲੇਦਾਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ ਬਾਰੇ ਨਿਰੰਤਰ ਸਰੋਕਾਰ ਉਹਦੀ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਦਾ ਅਨਿਖੜ ਅੰਗ ਸੀ.<br />ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਲੈਨਿਨੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਕਾਇਲ ਸਨ .ਸਮਾਜੀ ਪੁਨਰਗਠਨ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਾਡੀਆਂ ਅਕਸਰ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ.ਉਹ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਸਮਕਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਸਨ.ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਅਧਿਆਪਨ ਤੋਂ ਤਿਆਗ ਪੱਤਰ ਦੇ ਕੇ ਕੁਲਵਕਤੀ ਬਣ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਜੁੱਟ ਜਾਣ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜ੍ਹ ਰਹੇ ਇਰਾਦੇ ਆਪਮੁਹਾਰੇ ਜਾਹਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ.<br />ਅੱਜ ਪੂਰੇ ਇੱਕੀ ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬੇਵਕਤ ਮੌਤ ਨੂੰ.ਸ਼ਾਇਦ ਅਸੀਂ ਇਸ ਅਮਿਣਵੇਂ ਘਾਟੇ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਗੁਆ ਲਈ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਸਾਰੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਲਲਕਾਰਦੇ ਸਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਦੀ ਮਾਮੂਲੀਅਤ ਉਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਗਦਗਦ ਹੁੰਦੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ.<br />ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਪਰਮਜੀਤ ਪੜਬਗਾ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਚਲਿਆ ਗਿਆ. ਸੋਚਿਆ, ਚਲੋ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਹੀ ਤਾਜਾ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ.ਡਾ.ਜਸਵਿੰਦਰ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਸਾਂ.ਮੇਰੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਰਵੀ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਸੀ ਤੇ ਉਹ ਦਿਨ(੧੯੭੫) ਜਦੋਂ ਜਸਵਿੰਦਰ ਡਾ.ਰਵੀ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਿਰਵਿਵਾਦ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦਾ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਲਈ ਲਾਭ ਉਠਾ ਰਿਹਾ ਸੀ.ਡਾ. ਰਵੀ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਕਿਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੇ ਅਚੇਤ ਜਾਂ ਸੁਚੇਤ ਅਹਿਸਾਸ ਨਾਲ ਨਸਿਆਇਆ ਜਸਵਿੰਦਰ ਡਾ. ਰਵੀ ਦੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਡਾ.ਰਵੀ ਉਹਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਕਾ ਗੈਰ ਹਾਜਰ ਸੀ.ਸਾਹਮਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਉਹਦੀ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਹਾਇਕ ਨਜਰ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਮੈਂ ਉਠ ਕੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕੀ ਕੀ ਉਹਦੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਰਵੀ ਦੀ ਕੋਈ ਤਸਵੀਰ ਹੈ.ਉਹਨੇ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਹਿਲਾਇਆ ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹਨ .ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਵਾਪਸ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਮੈਨੂੰ ਈਮੇਲ ਕਰ ਦੇਣੀਆਂ.ਉਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ,"ਮੈਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਭੇਜ ਦਿਆਂਗੀ ਸਰ." ਘਰ ਆ ਕੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਜਸਵਿੰਦਰ ਵਲੋਂ ਆਈ ਈਮੇਲ ਦੇਖੀ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਪਿਆਰੇ ਡਾ.ਰਵੀ ਦੀ ਥਾਂ ਕਿਸੇ ਅਘਰਵਾਸੀ ਰਵਿੰਦਰ ਰਵੀ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਡੂੰਘੀ ਉਦਾਸੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ.ਉਸ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵੀ ਡਾ.ਰਵੀ ਨਾਲੋਂ ਅਲੱਗ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਉੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਮਰਤਾ ਦਾ ਇਹ ਹਸਰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ....ਉਹਨਾਂ ਪਲਾਂ ਦੀ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਮੈਂ ਲਫਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ.ਪਰ ਜਲਦ ਹੀ ਮੈਂ ਸੰਭਲ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਮੈਂਨੂੰ ਸੁਕਰਾਤ ਨਾਲ ਡਾ. ਰਵੀ ਦੀ ਪੱਕੀ ਆੜੀ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ.<br /> </span>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-7861297255861819892010-05-16T19:53:00.000-07:002010-05-16T21:45:01.201-07:00ਸੁੱਕੀ ਕਿੱਕਰ ਤੇ ਕਾਂਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਫੌਜੀ ਅੱਸੀ ਪਾਰ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਤੇ ਉਹਦੀ ਪਤਨੀ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਵੀ ਅੱਸੀ ਤੋਂ ਸਾਲ ਦੋ ਸਾਲ ਹੀ ਘੱਟ ਹੋਣੀ ਹੈ.ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਸੁਭਾ ਬਹੁਤ ਅੱਲਗ ਅਲੱਗ ਹਨ.ਸਾਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਲੜਦੇ ਝਗੜਦੇ ਪਰ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦਿਆਂ ਗੁਜਾਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ.ਹੁਣ ਆਖਰੀ ਉਮਰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਨਿਹਾਲੇ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਗੁਜਾਰ ਰਹੇ ਹਨ.ਦੋਨੋਂ ਬੀਮਾਰ ਹਨ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਨਿਗੂਣੀ ਜਿਹੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ.ਦੋ ਮੁੰਡੇ ਤੇ ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟਲ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਆਪਣੀ ਕਬੀਲਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਉਲਝੇ ਹੋਏ ਹਨ.ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਓਪਰੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਮਰੇ ਬੰਦ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ .ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਪਰ ਅਤਿ ਭਾਵਕ ਸੁਭਾ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਦਾ ਕਿਤੇ ਉੱਕਾ ਜੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਤੇ ਉਹ ਘੁੰਮਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ.ਪਿੰਡ ਉਹਦੇ ਲਈ ਹੋਰ ਸਭ ਥਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ.ਕਦੀ ਸ਼ਾਮੋ ਕਦੀ ਨਸੀਬੋ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਗੁਆਂਢਣ ਆਈ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਹ ਆਪ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਘਰ ਚੱਕਰ ਲਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ.ਉਹਦਾ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਮੋਹ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.ਪੰਮੀ ਤਾਂ ਲੰਦਨ ਬੈਠੀ ਹੈ ਸਾਲ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਗੇੜਾ ਮਾਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਮੇਲੋ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਚੱਕਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਲਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ.ਫੋਨ ਨੇ ਮੌਜਾਂ ਲਾ ਰਖੀਆਂ ਹਨ ਰੋਜ ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ.ਆਪਣੀ ਸੀਮਤ ਜਿਹੀ ਸ਼ਬਦ ਪੂੰਜੀ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਆਪਣੇ ਹਾਵ ਭਾਵ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਭੋਲੀ ਭਾਲੀ ਅਨਪੜ੍ਹ ਔਰਤ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਨਾ ਕਦੇ ਬਾਤਾਂ ਪਾਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੇ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇਖੀਆਂ ਹਨ.ਬੱਸ ਸਾਦੀ ਗਮੀ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਤੇ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਹੇਕ ਵਿੱਚ ਸਾਮਲ ਹੋਣਾ ਹੀ ਉਹਦੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਕਲਾ ਸਰਗਰਮੀ ਹੈ. ਬਾਕੀ ਤਾਂ ਬੱਸ ਕੰਮ ਹੀ ਕੰਮ ਹੈ ਚੁਲ੍ਹਾ ਚੌਂਕਾ ...ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੋਹ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਦੀ ਸੀਮਤ ਸ਼ਬਦ ਬਹੁਤ ਸਾਹਿਤਕ ਵਾਕੰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ.."ਨੀ ਮੈਨੂ ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਬਾਹਲਾ ਈ ਬਾਹਲਾ ਈ ...ਪਿਆਰ ਆਉਂਦੈ ਧੀਏ !ਉਹਦਾ ਇੱਕੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਚਮਤਕਾਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਗਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਾਰਾ ਸਰੀਰ ਤਰਲ ਹੋ ਵੱਗਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਮੋਹ ਦਾ ਦਰਿਆ ਬਣ ਕੇ. ਉਹਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੰਝੂਆਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜਾਰੀ ਸਿਖਰਾਂ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ...ਉਹ ਤੇਜ ਤੇਜ ਅੱਖਾਂ ਝਪਕਦੀ ਹੈ ਤੇ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਇੱਕ ਚਮਕ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ..ਉਹਦੀ ਸਾਰੀ ਹੋਂਦ ਇੱਕ ਤਰਲਾ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ.ਉਹਦਾ ਜੀਅ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਦੀ ਧੀ ਹੁਣ ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਹੀ ਰਵੇ ..ਕਦੇ ਨਾ ਜਾਵੇ .<br />" ਪਾਪਾ, ਬੀਬੀ ਦਾ ਜੀਅ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ."ਮੇਲੋ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ.<br />"ਹਾਂ ਭਾਈ, ਇਹਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਈ ਇਉਂ ਦਾ ਮਤਾ ਐ. "<br />"ਪਾਪਾ, ਤੈਨੂੰ ਤਾਂ ਕੋਈ ਚੱਕਰ ਨਹੀਂ ਜੀਅ ਦਾ ."<br />"ਹਾਂ ਭਾਈ,ਮੈਂ ਤਾਂ ਇੱਕੋ ਥਾਂ ਬੈਠਾ ਰਹਾਂ ਸਾਰਾ ਦਿਨ 'ਕੱਲਾ ਈ ਸੁੱਕੀ ਕਿੱਕਰ ਤੇ ਕਾਂ ਵਾਂਗੂੰ ." ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਜੂਦ ਦੇ ਸੱਚ ਨੂੰ ਪੰਜ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਮੈਂ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਪਏ ਅਸੀਮ ਪ੍ਰਗਟਾ ਭੰਡਾਰ ਬਾਰੇ ਕਈ ਦਿਨ ਤੱਕ ਸੋਚਦਾ ਰਿਹਾ.Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-54239195203965195352010-05-14T05:50:00.000-07:002010-05-14T06:54:49.217-07:00ਕਾ. ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਨਹੀਂ ਰਹੇ !ਹੁਣੇ ਖਬਰ ਮਿਲੀ ਹੈ ਕਿ ਉਘੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਕਾ. ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਨਹੀਂ ਰਹੇ.ਪਾਤੜਾਂ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਸੀ ਕਿ ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਨੇ ਜਵਾਨ ਉਮਰੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਾਜਕ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਅਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਬਣਾ ਕੇ ਸਰਗਰਮੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੰਮੀ ਸਿਹਤਯਾਬ ਉਮਰ ਨਸੀਬ ਹੋਈ.ਪਿਛਲੇ ਢਾਈ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵੇਖ ਲਿਆ ਕਿ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਲਹਿਰ ਇੱਛਤ ਨਤੀਜੇ ਨਹੀਂ ਕੱਢ ਸਕੇਗੀ,ਕਿ ਇਹ ਆਪਣੇ ਤੰਗਨਜਰ ਰੁਝਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਛੜੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਉਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਇਕਾਗਰ ਚਿੱਤ ਹੋਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ.ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਪਤਵੰਤਿਆਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੱਜ ਦੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਪੈਰੀਂ ਕਰ ਕੇ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ.ਸ਼ਾਇਦ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਗਨ ਦੀ ਕਮਾਲ ਸੀ ਕਿ ਅੱਸੀ ਤੋਂ ਕਦੋਂ ਦੇ ਟੱਪ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਆਖਰੀ ਦਮ ਤੱਕ ਉਹ ਜਵਾਨੀ ਵਾਲੇ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਜੁਟੇ ਰਹੇ.ਵੀਹ ਬਾਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸਾਥਣ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਕਰਨ ਕੁਝ ਸਾਲ ਉਹ ਖਾਲੀਪਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜੀ ਮਕਸਦ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸਾ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਾਈ ਰਖਿਆ.<br />ਹਰਪਾਲ ਘੱਗਾ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ੧੯੭੫ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪਟਿਆਲੇ ਜਿਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਕੁਲ ਵਕਤੀ ਬਣਿਆ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਨਾਭਾ ਤਹਿਸੀਲ ਇਕਾਈ ਦਾ ਉਪ ਸਕੱਤਰ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ.ਜਿਲੇ ਵਲੋਂ ਚੋਣ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਕਾ.ਘੱਗਾ ਹੁਰੀਂ ਗਏ ਸਨ.ਉਸ ਵਕਤ ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਅੰਦਰ ਗੁੱਟਬੰਦੀ ਕਈ ਵਾਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵੱਲ ਧਕਦੀ ਸੀ ਜਿਲੇ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁਲਾ ਸਕਿਆ.ਰਾਜਪੁਰੇ ਪਾਰਟੀ ਦਫਤਰ ਦੇ ਝਗੜੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਚਲਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦਲੇਰੀ ਵੇਖਣਯੋਗ ਸੀ ਤੇ ਅਕਸਰ ਅਸੀਂ ਉਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ.ਪਿਛਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਧੱਕਣਵਾਲਾ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਵਾਪਰਿਆ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੇਗਰਜ਼ ਕਾਰਕੁਨ ਰੁੜਦੇ ਵੇਖੇ ਗਏ ਪਰ ਹਰਪਾਲ ਘੱਗੇ ਨੇ ਕਮਾਲ ਨਿਰਲੇਪਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤਿਬਧਤਾ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖ ਵਿਖਾਇਆ.ਅਜੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਦਮੇ ਨਾਲ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਿਲ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜੁਟੇ ਰਹੇ.ਤਸੱਲੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਘਾਲਣਾ ਨੇ ਰੰਗ ਲਿਆਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਣਾਈ ਸੰਸਥਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਕਰਾਉਂਦੀ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਸਮਾਜਸੇਵੀ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਵਜੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ.Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-25558448535369048842010-05-13T19:53:00.000-07:002010-05-13T20:04:31.305-07:00Com. Gurmel Hoonjan was among the gems<!--[if gte mso 9]><xml> <w:worddocument> <w:view>Normal</w:View> <w:zoom>0</w:Zoom> <w:punctuationkerning/> <w:validateagainstschemas/> <w:saveifxmlinvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:ignoremixedcontent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:alwaysshowplaceholdertext>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:compatibility> <w:breakwrappedtables/> <w:snaptogridincell/> <w:wraptextwithpunct/> <w:useasianbreakrules/> <w:dontgrowautofit/> </w:Compatibility> <w:browserlevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> </w:WordDocument> </xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml> <w:latentstyles deflockedstate="false" latentstylecount="156"> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><style> <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0in; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-language:AR-SA;} @page Section1 {size:8.5in 11.0in; margin:1.0in 1.25in 1.0in 1.25in; mso-header-margin:.5in; mso-footer-margin:.5in; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> </style><!--[if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} </style> <![endif]--> <p class="MsoNormal">There is always something you can not forget. You have to carry the burden throughout your life. When I joined the communist movement in the early seventies it was a bliss to work for the social revolution in the leadership of S A Dange and his comrades. There were many who joined the movement for political clarity and it was the luckiest moment in my life to have some very beautiful persons co travelers .But the unluckiest thing was to loose those very comrades in the battle against terrorism in Punjab during the eighties and early nineties in the period of about a decade. Among them were Arjun<span style=""> </span>Singh Mastana, Darshan Singh Canadian , Sumit Preetladi, Deepak Dhavan ,Gurmel Hoonjan, Dr.Ravinder Ravi and Harpal Khokhar.The last three were the intimate one. It was a big loss, an irreparable one. Twenty years have gone since then. There is not a single day in my life after that without remembering them. They were inseparable part of my life and with there leaving I felt myself as a handicap struggling to integrate my sorry state. Somehow I managed to survive <span style=""> </span>the blow and it is my mode of life since then to pay tribute everyday to my dear comrades who gave their life without giving an inch to the prevailing threat.Com. Gurmel Hoonjan was assassinated exactly twenty one years ago. All those who know him can never forget him raising the slogan “Na Hindu Raj Na Khalistan, Jug Jug Jive Hindustan”, defending the Dange line of unity and struggle unflinchingly. I too vividly remember the day when we visited his village ,Pandher Khedi after his assassination along with com. Mohit Sen <span style=""></span><span style=""> . It has been narrated in Mohit's autobiography.Really he was among the gems produced by our liberation movement.The memory of such comrades needs to be carried on for the future generation.<br /></span></p>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8243110625211211083.post-6554606551456118392009-12-21T03:39:00.000-08:002009-12-21T06:51:53.501-08:00<p class="MsoNormal"> </p> <div style="text-align: center; color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style=";font-family:AnmolUni;font-size:130%;" >ਮੇਰਾ</span><span style="font-size:130%;"> </span><span style=";font-family:AnmolUni;font-size:130%;" >ਪਹਿਲਾ</span><span style="font-size:130%;"> ਅਧਿਆਪਕ--ਗਿਆਨੀ ਮਿਹਰ ਸਿੰਘ </span><span style="font-family:AnmolUni;">ਉਟਾਲਾਂ<br /><br /></span></div><p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"> </p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਸਮਰਾਲੇ ਨੇੜੇ ਉਟਾਲਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਨਾਨਕੇ ਹਨ. ਮੇਰਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਮੈਥੋਂ ਦੋ ਸਾਲ ਵੱਡਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪਲੇਠਾ ਹੋਣ ਨਾਤੇ ਦਾਦਕਿਆਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਚਾਅ ਉਹਦੇ ਹਿੱਸੇ ਆ ਗਿਆ ਸੀ.ਮੇਰੀ ਇਸ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਭਾਂਪ ਕੇ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ.</span></p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੱਕਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾਨਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਹੀਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੱਕੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾਨੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗੂੜਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਯਾਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗੁਆਂਢੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵੀ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾਨਕੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਪਰਿਵਾਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵਿੱਚ ਉਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਘਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵਾਂਗ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵਿਚਰਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਜਦੋਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੁਰਤ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੰਭਾਲੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੋਢਿਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਵਾਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾਲ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜੁੜੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਅਜਿਹੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਪਲ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਯਾਦ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਅਮਿੱਟ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕੋਨਿਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵਿੱਚ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵੱਡਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਥਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੱਲੀਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬੈਠੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹਨ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਪਤਲਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਲੰਮਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਚਿੱਟ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਾਹੜੀਆ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਪੂਰਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਿੰਘ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਜਿਆ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੋਇਆ</span>,<span style="font-family:AnmolUni;">ਗਾਤਰਾਧਾਰੀ</span>. <span style="font-family:AnmolUni;">ਗਿਆਨੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਹਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਿੰਘ</span>.<br /><span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕਹਿ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਰਿਹਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੋਢਿਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬੈਠਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਦੋਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੁਰਤ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੰਭਾਲੀ</span> ..<span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕੁਝ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗੁਣਗੁਣਾਉਂਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੋਇਆ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮ<span>ੱ</span>ਝਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਗਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਗਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਨੂੰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਖੇਤ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਲੈ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੁਰਿਆ</span>. <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਮੇਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਰੋਗਣ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾਨੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਗਰੋਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਆਵਾਜ਼</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਆਈ</span> ," <span style="font-family:AnmolUni;">ਵੇ</span>, <span style="font-family:AnmolUni;">ਇਹਨੂੰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕਿਥੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਲੈ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਚਲਿ<span>ਉਂ</span></span> ,<span style="font-family:AnmolUni;">ਭਾਈ</span> ਜੀ."<br /><span style="font-family:AnmolUni;">ਭਾਈ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕਹਿੰਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੁੰਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਨ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹਨੂੰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਾਰੇ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾਨੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਵਾਲ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹਨੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕੋਈ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਵਾਬ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਿੱਤਾ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਪਹਿਲੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਿਨ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹਨੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਨੂੰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬੜੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੁਨੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਿਖਾਈ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਸਿੱਖਣ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵਿੱਚ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਖਾਸਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇਜ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹਨੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗਿਆਨੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਰੱਖ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਲਿਆ</span>.<br /><span style="font-family:AnmolUni;">ਉਸ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੋਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬਾਅਦ</span> ਹਮਸਫਰੀ ਦਾ <span style="font-family:AnmolUni;">ਇਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਅਨੰਦ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬਚਪਨ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਸੀਬ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬਣ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗਿਆ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਰੋਜ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੱਝਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਗਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਖੂਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਾਣਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਅਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉੱਚੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਥਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੋਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੁਨੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੇਖਣ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਜ਼ਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਲਾਜਵਾਬ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੁੰਦਾ</span>. <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਆਲਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੁਆਲਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੇਖਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਾਂਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਆਪਣੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੁਰੀਲੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹਲਕੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਆਵਾਜ਼</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵਿੱਚ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਿੱਕੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਿੱਕੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਪਿਆਰੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਪਿਆਰੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗੱਲਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੁਣਾਈ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਾਂਦਾ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਪਹਿਲਾ</span> ਅਧਿਆਪਕ <span style="font-family:AnmolUni;"></span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹ</span>.</p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਅੱਜ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਦੋਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬਚਿਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੋਸ਼</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੰਭਾਲਣ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਮੇਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕਾਫੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਾਰੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਨੋ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵਿਗਿਆਨਕ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬਾਰੀਕੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਾਣੂੰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੋ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗਿਆ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹਾਂ, ਮੈਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਭਲੀਭਾਂਤ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਹਿਸੂਸ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਕਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕਿ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਨੂੰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬਾਮੌਕਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਇਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਸਤਾਦ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਿਲਦਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕਿੰਨਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹਨੇਰ </span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਨੂੰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਿੰਦਗੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਭਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਢੋਣਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਪੈਣਾ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span>.<span style="font-family:AnmolUni;"><br /></span></p><p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਖੂਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉੱਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਇੱਕ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਾਮਣ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੁੰਦੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਿਹਦੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਜਾਮਣਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਲੋਹੜੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਿਠੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹੁੰਦੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਨ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਅਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਛਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਵੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬਹੁਤ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੰਘਣੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਤੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮੇਰੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਲਈ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਕਲਾਸ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਰੂਮ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਬਣ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗਈ</span>.</p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਤਪਦੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਗਰਮੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦਿਨ</span> ..<span style="font-family:AnmolUni;">ਉਪਰੋਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੁਪਹਿਰ</span> ਅਤੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰੀ ਰੇਤ .<span style="font-family:AnmolUni;">ਗਿਆਨੀ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਮਿਹਰ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸਿੰਘ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਆਪਣੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਸੱਜੇ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਹਥ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਦੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਲੰਮੀਆਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਉਗਲਾਂ</span> <span style="font-family:AnmolUni;">ਨਾਲ ਜਾਮਣ ਦੀ ਛਾਵੇਂ ਜਮੀਨ ਸਾਫ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਦੇ ਕੁਝ ਅੱਖਰ ਮੇਰੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿਤੇ.ਇਹ ਗੱਲ ੧੯੫੭-੫੮ ਦੀ ਹੈ.ਤੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ੧੯੬੦ ਵਿਚ ਰਸਮੀ ਸਿਖਿਆ ਲੈਣ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲੋਂ ਹੀ ਪੈਂਤੀ ਆਉਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੈਂ ਚੰਗੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਪੜਨ ਲਗ ਪਿਆ ਸੀ.</span></p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਪੱਬਾਂ ਭਾਰ ਬੈਠਾ ਗਿਆਨੀ ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਪਤਲੀ ਲੰਮੀ ਉਂਗਲ ਨਾਲ ਊੜਾ ਵਾਹ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅੱਜ ਵੀ ਉਹ ਉਂਗਲ ਮੈਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ.ਊੜੇ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕਰਦੀ ਉਹਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ. </span></p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਉਹ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਲੀਕਾਂ ਵਾਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਹੋਣੀ ਲਿਖ ਗਿਆ ਸੀ. ਮੈਂ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣਨ ਲਈ ਸਾਰਾ ਤਾਣ ਲਾ ਦਿੱਤਾ. ਮੈਂ ਵੀ ਗਿਆਨੀ ਮਿਹਰ ਸਿੰਘ ਵਾਂਗ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਸਗਿਰਦ ਲਭ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ. ਯਤਨ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕੀ ਉਹਦੇ ਵਾਲੀ ਅਨਭੋਲ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਰਿਸਤਾ ਵੀ ਬਣਾ ਸਕਾਂ. ਮਕਸਦ ਉਦੋਂ ਹੀ ਤਹਿ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਪੈਂਡਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ.</span></p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਮੈਂ ਉਹਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਤੇ ਬੈਠਾ ਹਾਂ ਤੇ ਅਸੀਂ ਰੇਤਲੇ ਟਿਬਿਆਂ ਵਿਚੀਂ ਮੇਰੇ ਦਾਦਕੇ ਪਿੰਡ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ.ਕਦੇ ਮੋਢਿਓਂ ਉਤਰ ਦੌੜਨ ਲਗ ਪੈਂਦਾ ਹਾਂ.ਤੇ ਨਾਨਾ ਮੈਨੂੰ ਝਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਤੋੜ ਤੋੜ ਬੇਰ ਖੁਆ ਰਿਹਾ ਹੈ.ਕੋਈ ਕਾਹਲੀ ਨਹੀਂ.ਮਿਸਾਲੀ ਠਰੰਮੇ ਵਾਲਾ ਮੇਰਾ ਉਸਤਾਦ ਮੈਨੂੰ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ : ਚਾਰ ਠੱਗਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਭੋਲੇ ਭਾਲੇ ਦਿਹਾਤੀ ਨੂੰ ਠੱਗ ਲਿਆ ਸੀ.ਤੇ ਫੇਰ ਉਸ ਲੂਣ ਵਾਲੀ ਚੱਕੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜਿਹੜੀ ਮੂੰਹ ਮੰਗੀ ਮੁਰਾਦ ਪੂਰੀ ਕਰਦੀ ਸੀ,ਜਿਸ ਤੋਂ ਲੂਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਲੂਣ ਮੰਗ ਲਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਚੱਕੀ ਨੇ ਚਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਲੂਣ ਦਾ ਢੇਰ ਵਧਣ ਲਗ ਪਿਆ,ਸਾਰਾ ਜਹਾਜ ਲੂਣ ਨਾਲ ਭਰ ਗਿਆ ਤੇ ਮਾਲਕ ਨੂੰ ਚੱਕੀ ਰੋਕਣ ਦਾ ਢੰਗ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਾ.ਇਸ ਤਰਾਂ ਉਹ ਚੱਕੀ ਸਮੇਤ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਚੱਕੀ ਅੱਜ ਤੱਕ ਉੱਥੇ ਹੀ ਚੱਲੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਲੂਣਾ ਹੈ.ਉਸ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਕਲਪਨਾ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ.ਬਾਈ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਸਲੀ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇਖਿਆ. ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਕਲਪਿਤ ਸਮੁੰਦਰ ਹੀ ਮੇਰਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਮੁੰਦਰ ਸੀ.<br /></span></p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਫਿਰ ਮੈਂ ਉਡਾਰ ਹੋ ਗਿਆ.ਨਾਨਕੀਂ ਜਾਣਾ ਘਟਦਾ ਗਿਆ.ਜੁਆਨੀ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਸਾਹਿਤਕ ਦਿਲਚਸਪੀਆਂ-ਮੈਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਰੀਆਂ ਉਡਾਰੀਆਂ ਲਾਉਂਦਾ ਉਸ ਮਹਾਂਸ਼ਖਸ਼ ਨੂੰ ਭੁਲ ਗਿਆ. ਪਤਾ ਹੀ ਨਾ ਲਗਿਆ ਕਦੋਂ ਉਹਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ.ਸਾਲ ਬੀਤਦੇ ਗਾਏ ਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਕਰਜ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ.ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਲੋਰ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਸਾਨੂੰ ਪਿਆਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਡੇ ਵੱਡੇ ਸਾਥੋਂ ਨਜਰ ਅੰਦਾਜ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ.</span></p> <p class="MsoNormal" style="color: rgb(0, 0, 0); font-weight: bold;"><span style="font-family:AnmolUni;">ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਤੀਹਾਂ ਤੋਂ ਟੱਪ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਦਫਤਰ ਅਜੈ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਾ. ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਾਗੀ ਕੋਲੋਂ ਪਤਾ ਲਗਿਆ ਕਿ ਗਿਆਨੀ ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ,ਕਿ ਉਹ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਸਨ.ਉਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਕਿੰਨਾ ਗਹਿਰਾ ਅਸਰ ਉਸ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਬਹੁਤ ਅਦਿਖ ਤੌਰ ਤੇ ਮੇਰੀ ਹਸਤੀ ਵਿੱਚ ਸਮਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ. ਤੇ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਹੋਰ ਚੁਥਾਈ ਸਦੀ ਗੁਜ਼ਰ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਖਰੀ ਮਰਹਲੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਰ ਵਧੇਰੇ ਤੀਖਣ ਹੁੰਦਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ. </span></p>Charan Gillhttp://www.blogger.com/profile/15918055898659073514noreply@blogger.com0